احسان کهنه - دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
امیر لکزیان - استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا آستارایی - دانشیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
کاظم خاوازی - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

امروزه از کاشت مخلوط درختان تثبیت کننده نیتروژن برای تامین نیاز عناصر غذایی صنوبرکاری ها استفاده می­شود، اما این امر می­ تواند با کاهش تعداد گیاه میزبان در هکتار بر جمعیت فرانکیای خاک تاثیر منفی داشته باشد. برای مطالعه تاثیر سطوح مختلف آمیختگی توسکا با صنوبر بر جمعیت فرانکیا در خاک، آزمایشی در قالب آماری بلوک­ های کامل تصادفی با پنج تیمار شامل نسبت های ۱۰۰، ۷۰، ۵۰ و ۳۰ درصد آمیختگی صنوبر Populus deltoides ۷۷/۵۱ با توسکای ییلاقی (Aluns subcordata) با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته انجام شد. جمعیت فرانکیا در خاک به روش بیشترین تعداد محتمل (MPN) و میزبانی نهال­ های توسکای ییلاقی تعیین شد. نتایج نشان داد که توسکا در سطوح مختلف آمیختگی باعث افزایش رشد ارتفاعی و قطری صنوبرها، بهبود وضعیت عناصر غذایی، کربن آلی و pH خاک و افزایش غلظت نیتروژن و پتاسیم در برگ های صنوبر نسبت به تیمار خالص صنوبر شده است. همچنین نتایج جمعیت فرانکیا نشان داد که خاک تیمارهای مختلف با یکدیگر ازنظر آماری تفاوت معنی داری داشتند. بیشترین و کمترین جمعیت، ۴۹/۱۷ و ۰/۸۹ عدد در گرم خاک، به ترتیب در تیمارهای توسکا و صنوبر خالص مشاهده شد. جمعیت فرانکیا با ارتفاع درخت توسکا، مقادیر فسفر و پتاسیم قابل دسترس خاک همبستگی منفی معنی­ دار داشت، اما با قطر درخت توسکا، pH خاک و عناصر غذایی برگ رابطه مثبت و معنی ­داری را نشان داد. نتایج پژوهش پیش رو نشان داد که فرانکیا در رشد و تامین عناصر غذایی مورد نیاز درختان موثر بوده است و کشت مخلوط نسبت به کشت خالص صنوبر باعث افزایش جمعیت فرانکیا شده است.

توسکای ییلاقی, صنوبر دلتوئیدس, فرانکیا, کشت مخلوط, گره زایی