تغییرات مخزن کربن آلی خاک در حاشیه های مرزی جنگل- شالیزار (پژوهش موردی: پارک جنگلی شهرستان نور)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، دوره: 23، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFPR-23-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 115
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی اصغر واحدی

دکتری جنگلداری، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،

علیرضا بیژنی نژاد

کارشناس ارشد جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی چالوس

چکیده

ذخایر مخزن کربن آلی خاک جنگل نقش مهمی در رابطه با کاهش اثرات تغییر پارامترهای اقلیمی و مقدار تولیدات زی توده های گیاهی ایفا می کند و تبدیل کاربری اراضی جنگلی سبب هدررفت این ذخایر می شود. در پژوهش پیش رو روند تغییرات ذخایر مخزن کربن آلی خاک از داخل جنگل به سمت داخل شالیزار مجاور آن بررسی شد. دو بخش ۱۰ هکتاری مجزا در پارک جنگلی نور با تیپ پوشش گیاهی مشابه (پلت- انجیلی) در مجاورت زمین های کشاورزی برای انجام مطالعه انتخاب شد. برای نمونه برداری خاک (صفر تا ۲۰ سانتی متر و ۲۰ تا ۴۰ سانتی متر)، در فصل غیررویش ابتدا یک ترانسکت عمودی از حاشیه مرزی جنگل به فاصله صفر تا ۱۰، ۳۰ تا ۴۰، ۷۰ تا ۸۰ و ۱۰۰ تا ۱۱۰ متر به سمت داخل جنگل و صفر تا ۱۰ متر به سمت داخل شالیزار جانمایی شد. به منظور کاهش تغییرات نمونه برداری خاک در داخل جنگل، کلیه نمونه برداری ها با سه تکرار در اطراف درختان غالب توده که حداقل ۱۰ متر از یکدیگر فاصله داشتند، انجام شد. در هر یک از فواصل مذکور در فصل رویش، شدت نور با استفاده از دستگاه فتومتر در یک فاصله ثابت از سطح زمین بر حسب ولت بر مترمربع اندازه گیری شد. نتایج حاصل از آزمون t جفتی نشان داد که موجودی کربن عمق فوقانی خاک چه در جنگل و چه در شالیزار دارای مقادیر بیشتری نسبت به عمق تحتانی خاک می باشند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس یکطرفه، ذخایر مخزن کربن آلی خاک در عمق های مختلف در فواصل مختلف داخل جنگل تغییرات معنی داری نداشتند. جالب توجه بود که بین ذخایر کربن آلی اعماق مختلف خاک شالیزار و جنگل اختلاف معنی داری وجود نداشت. از طرفی نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که فقط بین ذخایر کربن آلی سطوح فوقانی خاک های اراضی جنگلی، شالیزار و شدت نور دریافتی رابطه وارونه وجود دارد (۰/۳۷- = r).

کلیدواژه ها

پلت, ترسیب کربن, خاک غرقابی, شدت نور, مرز جنگل- شالیزار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.