ارائه الگوی اثرگذاری تورش رفتاری اتکا و تعدیل بر قضاوت حسابرسان بورس تهران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله اقتصاد و بانکداری اسلامی، دوره: 11، شماره: 38
  • کد COI اختصاصی: JR_MIEA-11-38_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 46
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمدرضا طباطبایی حکیم

PhD student, Accounting Department, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran

منصور گرکز

Associate Professor of Accounting, Department of Accounting and Management, Islamic Azad University, Gorgan, Iran (corresponding author)

محمدرضا عبدلی

Associate Professor of Accounting, Department of Accounting and Management, Islamic Azad University, Shahrood, Iran

چکیده

سوگیری های رفتاری نوعی انحراف از واقعیت ها در تصمیم گیری یا قضاوت محسوب می شود، که عملکردهای فردی را تحت تاثیر قرار می دهد. این موضوع در حرفه حسابرسی نیز مستثنا نیست و حسابرس شیفته و مجذوب یک ویژگی یا خصیصه از عملکرد شرکت یا صاحبکار دچار این سوگیری می شود و باعث می گردد، تا قضاوت وی دچار انحراف از واقعیت شود. بر این اساس تاکنون در پژوهشی الگویی مبتنی بر تورش رفتاری اتکا و تعدیل بر قضاوت حسابرسان در ایران مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا هدف این مطالعه ارائه الگوی اثرگذاری تورش رفتاری اتکا و تعدیل بر قضاوت حسابرسان بورس تهران می­باشد. این پژوهش در ابتدای سال ۱۴۰۰ اجرایی شد. در این مطالعه از روش تلفیقی کمی و کیفی جهت ارائه مدل تحقیق استفاده شده است. در بخش کیفی از خبرگان حوزه­ حسابرسی با استفاده از روش گلوله برفی سوال شده است. در بخش کمی، از تکنیک­های دیمتل فازی و تحلیل سلسله مراتبی جهت استخراج مدل بهره گرفته شده است. در نهایت نیز با استفاده از فرم معادلات ساختاری به تحلیل عاملی تاییدی مدل پرداخته شد. در مرحله اول، تعداد ۲۵ مفهوم در چارچوب ۴ مقوله از مصاحبه با خبرگان استخراج گردید. در مرحله دوم، مفاهیم به ۲۰ عدد کاهش یافتند. مقوله­ها شامل؛ عوامل فردی، عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی تورش‎های رفتاری می­باشند. بر اساس نتایج روش دیمتل مشخص شد که تجربه اثرگذارترین و فرهنگ سازمانی اثرپذیرترین مولفه می­باشد. بر اساس رویکرد تحلیل سلسله مراتبی، عوامل اقتصادی با امتیاز ۳۵۸/۰، بالاترین امتیاز را در بین دیگر مولفه­ها به دست آورده است. معیارهای عوامل فردی با امتیاز ۳۴۶/۰، تورش‎های رفتاری با امتیاز ۱۷۳/۰ و عوامل اجتماعی با امتیاز ۱۲۳/۰ در اولویت های بعدی قرار دارند. مدل استخراج شده با استفاده از تحلیل عامل تاییدی نیز مورد تایید قرار گرفته است. در نهایت نیز بر اساس نتایج حاصله، پیشنهاداتی ارائه گردید.

کلیدواژه ها

Auditors Judgment, Behavioral Bias, Reliance and Adjustment, Hierarchical Analysis, Dimtel Technique, Data Foundation Theory Approach., قضاوت حسابرسان, تورش های رفتاری, اتکا و تعدیل, تحلیل سلسه مراتبی, تکنیک دیمتل رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.