مریم نیک نژاد - دکتری جنگل داری، گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
اصغر فلاح - دانشیار، گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
سلیمان محمدی لیمایی - دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران

هدف از این پژوهش، ارزیابی جنگل کاری بر اساس اصول توسعه ­پایدار در حوضه آبخیز دارابکلا استان مازندران بود. برای این منظور از مدل برنامه ریزی آرمانی برای درنظر گرفتن اهداف چندگانه به طور هم زمان و همچنین از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی برای وزن دهی به معیارها و شاخص ­های موثر بر جنگل کاری با استفاده ازنظر کارشناسان استفاده شد. معیارها و شاخص­ های مورد نظر با توجه به منابع و بر اساس اصول توسعه پایدار تعیین شدند که عبارت بودند از معیارهای اقتصادی، محیط زیستی، تولیدی، حفاظت از تنوع زیستی، سلامت جنگل و وسعت جنگل که شامل شاخص ­های مختلف (ارزش خالص فعلی، موجودی کربن، رویش متوسط سالانه، زی توده تنه و رویه زمینی، تنوع قطری، پایداری توده و ارزیابی توان اکولوژیک) بودند. همچنین، گونه های پلت، شیردار، ون، گردو، بلندمازو، توسکای ییلاقی و کاج بروسیا که در منطقه مورد ­مطالعه، جنگل کاری شده بودند، برای این پژوهش انتخاب شدند. نتایج حل مدل آرمانی بر اساس معیارهای چندگانه نشان داد که سطح جنگل کاری پلت که بر اساس نتایج به دست آمده از ارزیابی توان اکولوژیک منطقه مورد مطالعه، ۵۹۰/۱۹۷ هکتار پیشنهاد شده بود، به صفر کاهش یافت. مساحت جنگل کاری ون با ۱۲۰/۱۷۱۹ هکتار افزایش از ۵۴۷/۰۴۶۸ به ۶۶۷/۲۱۸۷، شیردار با ۴۷۰/۰۲۴۵ هکتار افزایش از ۵۳۵/۹۶۸۵ به ۱۰۰۵/۹۹۳ و بلندمازو با ۸۹/۷۲۴۱ هکتار کاهش از ۴۱۶/۳۰۳۷ به ۳۲۶/۵۷۹۶ رسید. سطح جنگل کاری گردو، توسکای ییلاقی و کاج بروسیا بدون هیچ تغییری به ترتیب با ۵۳۵/۹۶۵۲، ۳۵۷/۸۱۹۷ و ۱۹۷/۴۳۹۱ هکتار پذیرفته شدند. درمجموع، سطحی معادل ۳۰۹۱/۰۱۵۳ هکتار در منطقه مورد مطالعه برای جنگل کاری با توجه به مدل برنامه ­ریزی آرمانی مورد نیاز بود.

اهداف چندگانه, توان اکولوژیک, حوضه آبخیز دارابکلا, شاخص, معیار