مصطفی قلی خان، فراش باشی ظل السلطان در آیینه اسناد و نسخه های خطی

هدف پژوهش حاضر، شناساندن مصطفی قلی خان فراش باشی به عنوان یکی از صاحب منصبان دارالسلطنه اصفهان و معرفی و تحلیل محتوای برخی از اسناد و نسخه های خطی مربوط به او می باشد. این بررسی به روش تحلیل تاریخی و با رویکرد توصیفی و تحلیلی بر اساس نسخه های خطی، اسناد آرشیوی، مطبوعات و منابع کتابخانه ای نگاشته شده است. یافته ها و نتیجه پژوهش حاکی از آن است که مصطفی قلی خان فراش باشی به مدت بیش از دو دهه در دربار ظل السلطان خدمت نمود. او به عنوان فراش باشی ظل السلطان، مسئول برقراری نظم و امنیت در اصفهان و دیگر ولایات تحت حاکمیت ظل السلطان بود. همچنین او کارگزار اجرایی و مباشر طرح های عمرانی اصفهان بود. مصطفی قلی خان در کارنامه عملکردش ساخت سربازخانه ناصری و بازسازی و مرمت سربازخانه فتح آباد، چهارحوض و میدان مشق نقش جهان را در کنار مرمت و بازسازی عمارت ها، پل ها و کاروانسراهای اصفهان دارد. او همانند برخی از صاحب منصبان دربار اصفهان، نائب الحکومه ولایت های خوانسار، کمره، برزرودجی، سمیرم، نجف آباد، اسفرجان، قمشه و جوی آباد و مودی مالیاتی جولاهه و برزرود بود که اسناد و نسخه های خطی برخی از آن ها باقی مانده است. مهم ترین نسخه خطی به دست آمده از مصطفی قلی خان، کتابچه مخارج بنایی سربازخانه و سایر عمارات است که در ۱۳۰۴-۱۳۰۳ق تهیه شده است. بر اساس این نسخه، مصطفی قلی خان در کنار ساخت بنای باشکوه سربازخانه ناصری، ده ها عملیات عمرانی در سطح اصفهان انجام داده است.

کلیدواژه ها:

مصطفی قلی خان ، ظل السلطان ، فراش باشی ، اصفهان ، عراق ، قاجار