جستاری در چندمعنایی حرف اضافه «بر» در چهارچوب معنی شناسی شناختی (علمی-پژوهشی)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 22، شماره: 43
- کد COI اختصاصی: JR_JISUK-22-43_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 40
نویسندگان
گروه زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
زبان شناسی همگانی- دانشکده علوم انسانی- دانشگاه تربیت مدرس- تهران- ایران
چکیده
چکیده از فارسی باستان تاکنون، همواره یکی از کارکردهای دستوری و معنایی «بر» کارکرد حرف اضافه ای بوده است. در این پژوهش چندمعنایی حرف اضافه «بر» از منظر معناشناسی واژگانی شناختی و بر پایه روش «چندمعنایی قاعده مند» تایلر و ایوانز (۲۰۰۱ و ۲۰۰۳) بررسی می شود. هدف این پژوهش تعیین معنای مرکزی و تبیین شبکه معنایی حرف اضافه «بر» و بررسی نقش عناصر فضایی و غیر فضایی در شکل گیری مفاهیم حاشیه ای آن است. داده های این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی از لغت نامه دهخدا و فرهنگ سخن استخراج شده اند. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که مفاهیم متمایز «بر» به شکلی نظام مند برگرفته از معنای مرکزی «بالای، روی» هستند. این مفاهیم عبارت اند از: علیت، وظیفه و مسئولیت، تقابل و ضدیت، انباشتگی، ملازمت و همراهی، مطابقت و سازگاری. فرآیندهای انتزاع، تغییر رابطه نقطه متحرک و مکان نما و هم چنین تمرکز بر هریک از عناصر ترکیب بندی صحنه بنیادین از عوامل ایجاد مفاهیم حاشیه ای هستند و فرآیند انتزاع و غیرفضایی شدن مفهوم مرکزی موثرتر از سایرین عمل کرده است.کلیدواژه ها
واژه های کلیدی:. حرف اضافه, چندمعنایی قاعده مند, زبان شناسی شناختی, شبکه معناییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.