لیلا کاظمی اسفنجانی - گروه معماری، دانشکده فنی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حمیدرضا عظمتی - گروه معماری و ساختمان شهری، دانشکده مهندسی، دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی، تهران، ایران.
محمد باقری - گروه معماری، دانشکده فنی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
بهرام صالح صدق پور - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی، تهران، ایران.
مهناز محمودی زرندی - گروه فناوری، دانشکده فنی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوای متون، سوابق موضوع جنسیت و توسعه پایدار بررسی و با تاکید بر محیط های مسکونی بانوان، راهبردهای متنوع مشارکت و حضور فعال زنان و توانمندسازی آنان شناسایی شد. سپس مولفه های طراحی موثر در ارتقا مطلوبیت فضایی عرصه های جمعی در مجتمع های مسکونی با تاکید بر توانمندسازی اجتماعی بانوان با مراجعه به متخصصین  اولویت بندی شد. در بررسی میدانی، جامعه متخصصین معماری و شهرسازی در حوزه مسکن و منظر، به روش نمونه گیری شبکه ای گلوله برفی و حجم نمونه از طریق اشباع نظری در عوامل استخراج شده مشارکت کردند. پس از مصاحبه باز پاسخ متخصصین از تکنیک کدگذاری باز و محوری استفاده شد و به روش پیمایش اکتشافی دلفی (توسط ۲۰ نفر از اعضای هیئت علمی معماری و شهرسازی  دانشگاه ها) نتایج به دست آمده، از طریق جدول هدف محتوی به پرسش نامه تبدیل شد و طی ۲ مرحله، پرسش نامه ها تکمیل شد. با تحلیل داده های جمع آوری شده براساس تحلیل عامل Q ، نتایج استخراج شدند. نتایج بیانگر آن است که از میان همه ابعاد مورد بررسی، چهار بعد: زیبایی شناختی- بصری، کالبدی - عملکردی، اجتماعی - فرهنگی و ادراکی و روان شناختی محیط، در افزایش مطلوبیت فضایی عرصه های جمعی مسکونی مبتنی بر توانمندسازی اجتماعی بانوان تاثیرگذار شناسایی شدند. طراحی مطلوب عرصه های جمعی باتوجه به اولویت های فوق و مبتنی بر نگرش ها، ادراکات و نیازهای بانوان و رفع موانع حضور و مشارکت اجتماعی آنان براساس شاخص های: حضورپذیری فضا، اجتماع پذیری منعطف، قلمرو امن، سرمایه اجتماعی همسایگی امکان پذیر است. اهداف پژوهش: شناسایی و اولویت بندی مولفه های زیباشناختی - بصری و کالبدی - عملکردی موثر در ارتقای مطلوبیت فضایی عرصه های جمعی مجتمع های مسکونی با رویکرد توانمندسازی اجتماعی بانوان. شناسایی و اولویت بندی مولفه های اجتماعی - فرهنگی و ادراکی موثر در ارتقای مطلوبیت فضایی عرصه های جمعی مجتمع های مسکونی با رویکرد توانمندسازی اجتماعی بانوان. سوالات پژوهش: مهم ترین مولفه های زیباشناختی - بصری و کالبدی - عملکردی موثر در ارتقای مطلوبیت فضایی عرصه های جمعی مجتمع های مسکونی با رویکرد توانمندسازی اجتماعی بانوان کدام اند؟ مهم ترین مولفه های اجتماعی - فرهنگی و ادراکی موثر در ارتقای مطلوبیت فضایی عرصه های جمعی مجتمع های مسکونی با رویکرد توانمندسازی اجتماعی بانوان کدام اند؟

کیفیت محیط, عرصه های جمعی, مجتمع های مسکونی, توانمندسازی اجتماعی, بانوان