مرادعلی منصوری رضی

توسعه اقتصادی به عنوان بستر و مادر توسعه در کنار سایر ابعاد (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و...)، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ لذا، در بالاترین سطح اولویت و خط مشی های دولت های توسعه گرای «سازندگی»، «اصلاحات»، «عدالت محور» و «تدبیر و امید»، بعنوان نمونه های بارزی از اینگونه دولت ها در ایران اسلامی، قرار داشته است. مقاله حاضر با بهره مندی از روش کیفی که مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابعکتابخانه ای است، در صدد پاسخگویی به این سوال می باشد که هر یک از چهار دولت مذکور، بر مبنای چه سازوکاری در سیاست خارجی برنامه ها و اهداف خود در راستای توسعه کشور را پیگیری نموده اند؟ یافته های مقاله حاکی از آن است که دولت توسعه گرای سازندگی با سازوکار اجرای سیاست تعدیل اقتصادی، دولت توسعه گرای اصلاحات با سازوکار نگاه به غرب در راستای سیاست تنش زدایی و تعامل با جهان بیرون، دولت توسعه گرای عدالت محور با سازوکاری تهاجمی و به تبع آن تقابل با غرب و نگاه به شرق و سرانجام، دولت توسعه گرای تدبیر و امید با سازوکار تعامل سازنده با جهان، اهداف و برنامه های خود مبتنی بر توسعه کشور را پیگیری نموده اند.

توسعه، توسعه اقتصادی، دولت توسعه گرا، سیاست خارجی توسعه گرا