همخواری، ظرفیت شکارگری و شکارگری درون رسته ای دوکنه شکارگر Protogamasellopsis rhizoglyphusi (Rhodacaridae) و Gaeolaelaps aculeifer (Laelapidae)

سال انتشار: 1402
محل انتشار: نامه انجمن حشره شناسی ایران، دوره: 43، شماره: 3
کد COI اختصاصی: JR_JESI-43-3_009
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 48

نویسندگان

گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

اثرات شکارگری فردی شامل ظرفیت شکارگری، همخواری، تحمل گرسنگی و برهم‎کنشهای مختلف شکارگرها بر یکدیگر است که سبب ایجاد اثراتی بر جمعیت طعمه و جمعیت خود شکارگر می شود. شکارگری درون‎رسته ای در واقع تلفیقی از رقابت و شکارگری است. این پژوهش به ارزیابی ظرفیت شکارگری، شکارگری درون‎رسته ای و همخواری کنه های شکارگر Gaeolaelaps aculeifer و Protogamasellopsis rhizoglyphusi پرداخته است. تمامی مراحل آزمایش در دمای ۱±۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۱۰±۶۰% و در تاریکی و در فنجان های پلاستیکی با ارتفاع و قطر چهار سانتی متر انجام شد. کف فنجان‎ها با مخلوطی از گچ پاریس و زغال چوب (۱:۷) به عمق یک و نیم سانتی متر پوشیده شد و با ۳۰ تکرار انجام شد. از تخم و پوره کنه-های پیاز، Rhizoglyphus echinopus و کنه میوه خشک، Carpoglyphus lactis به عنوان طعمه استفاده شد. داده‎های حاصل ازآزمایشات همخواری و ظرفیت شکارگری با آنوا یک طرفه و طرح کاملا تصادفی و داده‎های حاصل از شکارگری درون‎رسته‎ای با آزمون ۲ × ۳ فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی تجزیه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در ظرفیت شکارگری، بیشترین میزان تغذیه روزانه از تخم مربوط به کنه G. aculeifer با تغذیه از تخم C. lactis است وکمترین میزان تغذیه مربوط به پروتونیمف کنه P. rhizoglyphusi با تغذیه از تخم کنه پیاز است. همچنین، بیشترین پوره شکار شده در بالغین مربوط به کنه میوه خشک با ۲۴ پوره در روز است که توسط G. aculeifer شکار شد و کمترین تعداد شکار پوره مربوط به P. rhizoglyphusi بود که از ۱۰ عدد پوره کنه پیاز تغذیه نمود. نتایج همخواری نشان داد که میزان زنده‎مانی درکوهورت‎های تخم برای شکارگران در دسته‎های ۲۰ تخم برای کنه P. rhizoglyphusi به میزان ۸/۱۹ روز و برای دسته های ۳۰ عددی کنه ۲۴/۱ G. aculeifer روز ب ود. کنه‎های هم سن هرگز از یکدیگر تغذیه نکردند مگر از لاشه یا در زمان پوست‎اندازی که تحرک و مقاومت کم می‎شود. نتایج حاصل از رقابت درون‎رسته‎ای نشان داد که شکارگری درون رسته ای نامتقارن است. تمام پروتونیمف و دئوتونیمف کنه های P. rhizoglyphusi در زمانی که غذا وجود ندارد توسط کنه شکارگر G. aculeifer خورده می‎شوند و تنها ۷/۶ درصد از کنه‎های ماده بالغ P. rhizoglyphusi موفق به شکست ماده‎های بالغ G. aculeifer شدند؛ به دلیل اینکه جثه به مراتب کوچکتری دارند. زمانی که هر دو گونه کنه شکارگر به همراه کنه طعمه بودند، زنده‎مانی مراحل نابالغ P. rhizoglyphusi به بیش از ۶۰ درصد رسید. در بالغین هر دو شکارگر هم این میزان به بقای ۱۰۰% برای هر دو گونه کنه بالغ ماده رسید.

کلیدواژه ها

کنه پیاز, Carpoglyphus, Rhizoglyphus, کنه میوه خشک, کنه شکارگر خاکزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.