تطورات برهان صدیقین در کلام فلسفی اشعری

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های اعتقادی کلامی، دوره: 13، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_KALAM-13-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 93
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید عطائی نظری

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

برهان صدیقین یکی از معروف ترین و معتبرترین براهین اثبات وجود خدا در فلسفه و کلام اسلامی به شمار می آید. با این وصف، سرگذشت و تطورات برهان مزبور در کلام اسلامی تاکنون مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است. از جمله، تحولات برهان صدیقین در کلام اشعری به عنوان یکی از چند مکتب کلامی برجسته در طول تاریخ کلام اسلامی شناسایی و تبیین نشده است. واکاوی و بازخوانی متون کلامی اشعری نمودار آن است که برهان صدیقین از قرن ششم هجری به بعد با استقبال متکلمان اشعری مواجه شده است و در پاره ای از آثار متکلمان متاخر این مکتب به عنوان مهم ترین استدلال بر وجود خداوند قلمداد گردیده است. افزون بر این، برخی از متکلمان اشعری مثل فخر رازی و ایجی تقریرهایی تازه و ابتکاری از برهان صدیقین را ارائه نموده اند و بدین ترتیب در تقویت و ترویج و تکامل این برهان در کلام اسلامی مساهمت و مشارکت درخور توجهی داشته اند.

کلیدواژه ها

اثبات وجود خدا، برهان صدیقین، کلام اشعری، کلام اسلامی، فخر رازی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.