تحلیل گفتمان ائمه (ع) با روش تقیه بر اساس نظریه ی کنش گفتاری جان سرل

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های اعتقادی کلامی، دوره: 9، شماره: 36
  • کد COI اختصاصی: JR_KALAM-9-36_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 60
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه برزن

دانشگاه پیام نور

کریم نجفی برزگر

دانشگاه پیام نور

اصغر قائدان

دانشگاه تهران

سید حسن قریشی کرین

دانشگاه پیام نور

چکیده

در این مقاله برآنیم گفتمان ائمه (ع) در مساله تقیه را با تکیه بر نظریه ی کنش گفتاری جان سرل که در حوزه ی تحلیل گفتمان قرار دارد، بررسی کنیم. تقیه از معتقدات کلامی- فقهی شیعه و رویکردی تاریخی برای حفظ موجودیت اقلیت در برابر اکثریت محسوب می شود. یکی از شیوه های مبارزاتی ائمه(ع) در عصر اموی و عباسی، روش «تقیه» است. ائمه(ع) بر حسب مقتضیات زمان و مکان، از تقیه در مبارزه با دشمن و پیشبرد هدف بهره می بردند. جان سرل رابطه ی میان زبان و جامعه را از منظر فلسفی واکاوی کرده است. نظریه ی کنش گفتاری سرل کارکردهای متفاوتی دارد و در فهم پاره گفتارها باید به معنای ثانوی آن ها توجه داشت. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخ گویی به این سوال است که چگونه ائمه (ع) با روش تقیه، از گفتارهایی استفاده کرده-اندکه معنای ثانوی آن ها مورد نظر بوده است و بیشتر از چه کنش های گفتاری بهره برده-اند؟ بررسی داده های تحقیق نشان می دهد ائمه(ع) بنا بر نظریه ی «افعال گفتاری» سرل برای پیشبرد اهداف خویش از عباراتی استفاده کرده اند که معنای ثانوی آن ها مد نظر بوده و کنش های گفتاری اظهاری، عاطفی و ترغیبی بیشترین کاربرد را داشته است، در حالی که از کنش های اعلامی و تعهدی بهره نگرفته اند.

کلیدواژه ها

تقیه، تحلیل گفتمان، کنش گفتار، ائمه (ع)، جان سرل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.