محمدحسن شیخ محمدی - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی

حمایت از افراد غیرنظامی مانند زنان، کودکان و بیماران در جنگها و مخاصمات مسلحانه از اصول بینادین و ثابت فقه امامیه است. بر اساس این اصل فقهای شیعه معتقدند هنگام جنگها رزمندگان اسلام باید در حمله به اهداف نظامی باید چنان دقتی به عمل آورند که به افراد و اهداف غیرنظامی و افرادی که در جنگ مشارکتی ندارند، آسیب و صدمهای وارد نشود. این مساله در آیات و روایات متعدد مورد تاکید قرار گرفته است و این مقاله در صدد پاسخ به این سوال است که این آیات و روایات چگونه بر لزوم حمایت از این گونه افراد دلالت دارند؟ همچنین در این مقاله به این سوالات نیز پاسخ داده میشود: ۱. حکم فقهی تعرض به زنان و کودکان و افراد غیرجنگجو در زمان جنگ چیست؟ حرمت یا کراهت؟ ۲.  آیا مصونیت نفس و جان غیرجنگجویان در جنگها منحصر به افرادی است که فقها بدان اشاره کردهاند یا اینکه بجز آنها، افراد دیگری نیز میتوان در زمره آن دسته دانست که تعرض و حمله به آنها جایز نیست؟ ۳. شرایط استثنایی که فقها اجازه دادهاند افراد غیرنظامی مورد تعرض و حمله قرار گیرند چه مواردی است؟.

غیرنظامیان, مخاصمات مسلحانه, قتل عمد, حکم حکومتی, تترس