گرایش ابن سینا به عرفان و معرفت شهودی در مقایسه با ملاصدرا
عنوان مقاله: گرایش ابن سینا به عرفان و معرفت شهودی در مقایسه با ملاصدرا
شناسه ملی مقاله: JR_APMN-26-68_007
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_APMN-26-68_007
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
یزدان رزم آرا - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران .
جهانگیر مسعودی - استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
عباس جوارشکیان - دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
خلاصه مقاله:
یزدان رزم آرا - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران .
جهانگیر مسعودی - استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
عباس جوارشکیان - دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
در رویکرد معرفتی ابن سینا، تنها شهود عقلانی کاربرد دارد و نمی توان از معرفت عرفانی و شهود قلبی در اندیشه وی سخن گفت. شیخ الرئیس هدف نهایی معرفت و سعادت را شناخت عقلی و علمی، و اتصال به عقل فعال می دانست که مبتنی بر عقل نظری و شهود عقلانی بود؛ اما در مشرب ملاصدرا برخی حقایق متعالی به کمک عقل نظری، قابل فهم نیستند؛ بلکه با استمداد از کشف وشهود و فراروی از طور عقل و به واسطه علم حضوری دریافت می شوند. در این نوشتار، موافقان با تفکر عرفانی بوعلی را به دو دسته تقسیم کرده ایم: در یک گروه، سنت گرایانی همچون سید حسین نصر، هانری کربن و غلام حسین ابراهیمی دینانی قرار دارند که ازمنظر سنتی- تاریخی و اندیشه رازورزی اسلامی- ایرانی و فلسفه مشرقی، با استناد به برخی آثار ابن سینا وی را زمینه ساز تفکر عرفانی درحوزه فلسفه اسلامی می دانند. گروه دوم، برخی محققان متاخر هستند که می کوشند با تکیه بر نظام معرفت شناسی و علم النفس شیخ الرئیس نشان دهند این فیلسوف دو چهره دارد؛ سپس تلاش می کنند ابن سینای اشراقی- عرفانی را از ابن سینای مشائی تمایز بخشند. در ادامه، ضمن مقایسه تفکر ابن سینا و ملاصدرا درحوزه معرفت شهودی نشان خواهیم داد هردو دیدگاه، خطا هستند و اگر بوعلی در آثار خویش از عرفان و عرفا سخن گفته، صرفا ازمنظر عقلی و فلسفه عرفان بوده و او از ابتدا تا انتها از سبک معرفتی مشائی خویش عدول نکرده است.
کلمات کلیدی: ابن سینا, ملاصدرا, شهود عقلی, حکمت مشرقی, معرفت عرفانی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1879389/