گلناز شمسایی - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران
فاطمه السادات مجیدی - استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران

معماری منطقه گرا رویکردی است که در آن طراحی ساختمان ها و فضاهای شهری باتوجه به شرایط اقلیمی و محیطی منطقه انجام می شود. در این مقاله، روش های طراحی معماری منطقه گرا در اقلیم گرم و خشک مورد بررسی قرارگرفته است. برای این منظور، دو نمونه موردی از شهرهای واقع در این اقلیم، شامل شهر مصدر ابوظبی در امارات متحده عربی و شهر شوشتر نو در ایران انتخاب شده اند. روش تحقیق مورداستفاده در پژوهش حاضر از نوع کیفی وتحلیل داده ها ترکیبی از روش تحقیق توصیفی، موردی و تطبیقی می باشد. یافته ها حاکی از آن است که در شهر مصدر، معماری مدرن با استفاده از فناوری های جدید به خوبی با شرایط اقلیمی سازگار شده است. برای مثال جهت گیری مناسب (سایت شهر، محورهای اصلی و فرعی و فرم ساختمان ها)، استفاده از سایه اندازهای ثابت، هوشمند و خورشیدی، طراحی برج بادی برای تهویه مطبوع و. . . ازجمله راهکارهای طراحی معماری منطقه گرا در این شهر هستند که می توان بیان نمود در معماری این شهر بیشتر بر راهکارهای اقلیمی و اقتصادی تمرکز شده است. در شهر شوشتر نو معماری سنتی با استفاده از مصالح و عناصر بومی، پاسخ مناسبی به شرایط اقلیمی داده و برای مثال استفاده از بادگیر، ساباط، رواق، ایوان، توجه به شیب و توپوگرافی زمین، حیاط مرکزی و. . . ازجمله راهکارهای طراحی معماری منطقه گرا در این شهرمی باشند و به نوعی در معماری شهر شوشترنو بر راهکارهای اقلیمی و فرهنگی توجه ویژه ای شده است.با مقایسه این دو نمونه موردی، می توان نتیجه گرفت که معماری منطقه گرا، رویکردی ارزشمند برای طراحی ساختمان ها در اقلیم گرم و خشک است. این رویکرد می تواند به کاهش آثار منفی تغییرات اقلیمی، بهبود آسایش حرارتی، کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت زندگی انسان ها در این مناطق کمک نماید.

منطقه گرایی، معماری منطقه گرا، اقلیم گرم و خشک، شهر مصدرابوظبی، شهر شوشترنو