شناسایی مناطق احتمالی تغذیه آب های زیرزمینی به روش تجزیه و تحلیل چند معیاره مبتنی بر GIS (مطالعه موردی: دشت دزفول – اندیمشک)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 46، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-46-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 62
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهزاد زاهدی

دانشجوی دکتری گروه مهندسی عمران- مدیریت منابع آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

محمد حسین پورمحمدی

استادیار گروه مهندسی عمران- مدیریت منابع آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

حسین اسلامی

استادیار گروه مهندسی عمران- مدیریت منابع آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

احسان دریکوند

استادیار گروه مهندسی عمران- مدیریت منابع آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

محسن سلیمانی بابرصاد

گروه مهندسی آب، مرکز تحقیقات علوم آب و محیط زیست، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

چکیده

آب­های زیرزمینی یکی از مهم ترین منابع طبیعی حیاتی است که از نظر کمی و کیفی متغیر است. افزایش شهرنشینی و جمعیت توسعه کشاورزی، فشار زیادی بر کیفیت و کمیت منابع آب زیرزمینی وارد می­کند. بنابراین احیا و بهره­برداری بهینه متناسب با توان آبخوان­ها یکی از روش­های حل چالش­های ناشی از کمبود منابع آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقش مهمی در آماده سازی لایه­های موضوعی مختلف برای دستیابی به مناطق بالقوه تغذیه آب زیرزمینی ایفا می­کند. در این تحقیق برای شناخت پهنه­های مناسب تغذیه مصنوعی آب­های زیرزمینی در دشت دزفول-اندیمشک از دو روش AHP و TOPSIS استفاده گردید. معیارهای مورد نظر در این تحقیق شامل ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، لیتولوژی، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه و کاربری اراضی می­باشد. پس از تهیه نقشه های لازم و هم پوشانی آن ها در نرم افزار GIS لایه ها بررسی و مکان های مناسب تعیین گردید. طبق نتایج به دست آمده مناطق شمالی و مرکزی با توجه به معیارها مکان مناسب تری برای تغذیه مصنوعی هستند. برای مقایسه این دو روش درصد مساحت­هایی را که هر کدام از آن ها در دسته های عالی، خوب، متوسط و ضعیف در برمی گیرند محاسبه گردید. برای روش AHP به ترتیب۹/۸۳، ۳۰/۵۳، ۳۰/۱۵و ۲۹/۴۹ درصد و برای روش TOPSIS به ترتیب ۲۰/۳۱، ۲۸/۴۷، ۲۷/۴۸ و ۲۳/۷۴ درصد به دست آمد.

کلیدواژه ها

AHP؛ TOPSIS, تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.