پیش آگاهی مخاطره خشکسالی در ایستگاه سینوپتیک زابل براساس برونداد مدل های اقلیمیCMIP۶

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 46، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-46-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 196
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدیه فروزان مهر

دانشجوی دکترا منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

مهدی دستورانی

دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند

مصطفی یعقوب زاده

دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند.

سعیده حسین آبادی

دانشجوی دکترای منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند.

چکیده

باتوجه به اهمیت خشکسالی و اقدام برای به حداقل رساندن خسارات ناشی از این بلیه طبیعی، در پژوهش حاضر به بررسی شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) در منطقه جنوب شرقی ایران در شهرستان زابل با استفاده از چهار مدل GCM، BCC-ESM۲-MR، CanESM۵، MIROC۶ و MRI-ESM۲-۰ ارائه شده در CMIP۶ پرداخته شده است. در این پژوهش، از دو سناریو SSP۲-۴.۵ و SSP۵-۸.۵ برای تخمین SPI در دو دوره ۲۰۴۴-۲۰۲۵ و ۲۰۸۴-۲۰۶۵ و برای پیش بینی داده های هواشناسی از روش ریزمقیاس نمایی BCSD استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده در هر دو سناریوی SSP۲-۴.۵ و SSP۵-۸.۵ و در تمامی مدل های مورد بررسی، میانگین ۲۰ ساله شاخص SPI، شش ماهه نشان دهنده بیشترین مقدار منفی است. علاوه بر این مقایسه مدل ها و سناریوها در این پژوهش نشان می دهد که در مدل BCC-ESM۲-MR ، میانگین ۲۰ ساله شاخص شش ماهه SPI و در مدل CanESM۵، شاخص ۱۲ و ۴۸ ماهه نسبت به سایر مدل ها بیشتر است. همچنین شاخص SPI در مقیاس زمانی ۱۲ و ۴۸ ماهه شدت خشکسالی را در دوره های مورد مطالعه بیشتر از مقیاس زمانی شش ماهه نشان می دهد و در مقیاس های زمانی مورد مطالعه تقریبا هر دو سناریو بر هم منطبق هستند. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، به طور کلی دوره های دارای وضعیت نرمال کاهش یافته و به تعداد دوره های دارای وضعیت خشک نسبت به دوره پایه افزوده شده است. همچنین نتایج نشان می دهد در بدبینانه ترین حالت، تعداد دوره های خشک در ایستگاه سینوپتیک زابل ۱۴ دروه خواهد بود و می توان برای پیش بینی شاخص خشکسالی از مدل CanESM۵ استفاده نمود.

کلیدواژه ها

خشکسالی, گزارش ششم تغییر اقلیم, شاخص SPI, تغییر اقلیم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.