سیدحسین حسینی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ایمان فرهمندی - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش تصمیمگیری و خط مشی گذاری عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، کارمند شهرداری مشهد، مشهد، ایران
سجاد رازقی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

موضوع توسعه متراکم در اراضی درون محدوده شهر به خصوص در اراضی باز و بلا استفاده به عنوان یکی از اصول رشد هوشمند شهری، یکی از مهم ترین مفاهیم و ابعاد برنامه ریزی شهری در نظر گرفته می شود چرا که توجه به این موضوع از رشد پراکنده شهری جلوگیری و هزینه های مربوط به تاسیسات و خدمات شهری را کاهش می دهد. در همین راستا پژوهش حاضر باهدف ارزیابی اراضی مناسب جهت توسعه متراکم در درون محدوه شهر مشهد انجام گرفته است. این مطالعه باهدف کاربردی ماهیت توصیفی تحلیلی انجام گردید. رویکردتحقیق تصمیم گیری چندمعیاره (MCE) و استفاده از نرم افزار ARCGو TERRSE می باشد که با ترکیبی از شاخص های تراکم جمعیت، آلودگی هوا ، فاصله از ایستگاه اتوبوس، فاصله از گسل، فاصله از راههای ارتباطی، فاصله از فضا های تفریحی، فاصله از مسیر دوچرخه، فاصله از فضاهای آموزشی، فاصله از مراکز درمانی، دسترسی به شبکه فاضلاب و دسترسی به متروانجام گردید. روش تحقیق پژوهش ترکیبی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تکنیک میانگین وزنی مرتب شده (OWA) می باشد. جهت وزن دهی به شاخص های تحقیق از متخصصین دانشگاهی و مسئولین شهرمشهد نظرخواهی انجام گردید. روش میانگین وزنی مرتب شده از طریق تعدیل ضرایب در الفای متفاوت، مجموعه ای از سناریوهای تصمیم گیری در اختیار تصمیم گیران قرار می دهد و با وزن دهی مجدد به معیارها خطاهای ترکیب وزندهی اولیه معیار ها با روش وزن دهی (AHP) را کاهش می دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد درخوشبینانه ترین حالت (ریسک پذیری بالا) و بدبینانه ترین حالت( ریسک پذیری کم) مناطق مرکزی و جنوبی شهر مشهد بهترین اراضی جهت توسعه متراکم در درون محدوده شهرمی باشد. این تحقیق به تصمیم گیرندگان شهر مشهد پیشنهاد می کند از سناریو خنثی (WLC) (ریسک متوسط) که حدود ۴۱درصد از مساحت شهر را جهت توسعه متراکم مناسب می داند، استفاده نمایند.

توسعه متراکم،تصمیم گیری چند معیاره،میانگین وزنی مرتب شده(OWA)،ریسک پذیری،شهر مشهد