امین حسین مرشدی - دانشجوی دکتری مهندسی اکتشاف معدن، دانشکده فنی دانشگاه تهران
حسین معماریان - استاد مهندسی زمین، دانشکده فنی دانشگاه

به منظور طبقه بندی داده­ها در ساختگاه سد سمیلان، شاخص گذاری بر اساس حد آستانه و تبدیل داده­های کیفی به کمی، مورد استفاده قرار گرفت. یکی از مبانی کاربردی شاخص گذاری در تخمین، کریجینگ شاخص است. در بررسی حاضر، پارامتر­های ژئوتکنیکی (لوژون و شاخص کیفی سنگ)، به همراه سازه ­های مختلف سد، مطالعه شد. بر اساس توابع شاخص گذاری، پارامتر لوژون به چهار شاخص، پارامتر شاخص کیفی سنگ به سه شاخص و سازه های مختلف سد به چهار شاخص تقسیم شد. سپس واریوگرام شاخص برای هر یک از پارامتر­های مذکور محاسبه و خصوصیات واریوگرام استخراج شد. با استفاده از کریجینگ، پارامتر­های مذکور به صورت سه بعدی تخمین زده شد. بر اساس میانگین خطای تخمین کریجینگ نیز پارامتر­های لوژون و شاخص کیفی سنگ به چهار شاخص تقسیم شد. تابع تعیین محل حفاری­های اضافه براساس بیشینه سازی شاخص­های لوژون، میانگین خطای تخمین و سازه ­های مختلف سد و کمینه سازی شاخص کیفی سنگ صورت گرفت و به صورت حاصل ضرب مقدار کریجینگ شاخص لوژون در مقدار شاخص سازه های مختلف سد در شاخص خطای تخمین، تقسیم بر مقدار کریجینگ شاخص خصوصیت کیفی سنگ، تعریف شد. در مطالعه حاضر، بر اساس تابع تعیین محل حفاری­های اضافه، دو گمانه جدید برای تکمیل حفاری­های این سد پیشنهاد شد. نکته قابل توجه این است که تاثیر گمانه­ها بر کاهش خطای تخمین در مراحل اولیه به مراتب بیش تر از مراحل بعد است و افزایش دو گمانه در برابر بیست و هفت گمانه موجود نمی­تواند خطای تخمین را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهد ولی عدم قطعیت را در آن مناطق کاهش می­دهد.

شاخص گذاری, کریجینگ شاخص, لوژون, RQD, تابع تعیین محل حفاری های اضافه, سد سمیلان