علیرضا جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمد عواطفی همت - استادیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران
سعید پورمعصومی لنگرودی - دانشیار گروه پویاشناسی سیستم دانشکده جغرافیا، دانشگاه برگن، برگن، نروژ

مشارکت در منابع طبیعی یک تلاش سازمان یافته و همکاری دوجانبه است که علاوه بر برطرف کردن نیازهای معیشتی بهره برداران، در آنها ایجاد انگیزه می کند تا داوطلبانه در حفاظت، احیاء، توسعه و بهره برداری اصولی از منابع طبیعی همکاری کند. درک عوامل موثر بر مشارکت جوامع محلی در مدیریت منابع جنگلی نیازمند نگاه سیستمی به پدیده ها است که از طریق مطالعه و شناخت اجزا و ارتباط بین آنها در قالب یک سیستم پیچیده به دست می آید که مشارکت و مدیریت همگی در آن رخ می دهند. در این پژوهش سعی شده است با روش پویایی سیستم و به کارگیری نمودارهای علت و معلولی، ساختار سیستم اجتماعی اکولوژیکی حفاظت و بهره برداری از منابع جنگلی روستای کلوسه شناسایی شود. برای گردآوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و بحث متمرکز با کارشناسان اداره منابع طبیعی، نمایندگان جامعه محلی، قرقبانان، ریش سفیدان و سهم بران استفاده شد. نتایج نشان داد در کل تعداد ۱۸ حلقه ی علت و معلولی فعال وجود دارد که ساختار ایجاد کننده ی مدیریت مشارکتی هستند. مدیریت مشارکتی در یک نظام پیچیده اجتماعی اکولوژیکی روی می دهد که اعتماد اجتماعی، حس تعلق مکانی، مسئولیت پذیری، آگاهی، عدالت اجتماعی در تقسیم در منافع سهم به سزایی در شکل گیری آن دارند.

پویایی شناسی سیستم، سیستم های نرم، جنگل های زاگرس، کرفس کوهی، مدیریت مشارکتی، نمودارهای علت و معلولی