جلیل کرمی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمدرضا کاوسی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
منوچهر بابانژاد - دانشگاه گلستان

بیماری ذغالی یکی از عوامل خشکیدگی بلوط در جنگل های ایران است، ولی اطلاعات دقیقی درباره خطر و تهدیدهای آن در کشور وجود ندارد. بنابراین با هدف ارزیابی رابطه شدت بیماری ذغالی با خصوصیات میزبان (قطر برابرسینه، موقعیت تاج و طول تنه)، داده های ۳۸۵ درخت بلوط بلندمازو در قالب نمونه برداری یک چهارم نقطه مرکزی در پارک جنگلی قرق جمع آوری و بر اساس وضعیت سلامت در پنج کلاسه سالم، ضعیف، متوسط، شدید و خشک شده گروه بندی شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از برازش رگرسیون پواسون، تجزیه واریانس یکطرفه و کروسکال - والیس و آزمون دانکن در نرم افزار R استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها حاکی از آن است که شدت بیماری با قطر برابرسینه و موقعیت تاج رابطه معنی داری دارد، ولی با مشخصه طول تنه رابطه معنی دار ندارد. نتایج برازش رگرسیون پواسون نشان داد که به طور متوسط با افزایش ۰۱۳/۲=(۷/۰)exp= سانتی متر قطر برابرسینه، انتظار می رود سطح کلاس خسارت یک درجه افزایش یابد. همچنین بیشترین درصد وقوع و شدت بیماری در درختان دارای قطر بیش از ۳۵ سانتی متر و درختان دارای موقعیت تاج میانه رخ داد. به طور کلی می توان نتیجه گیری کرد که خصوصیات فردی درختان می تواند بر شدت و همه گیری بیماری ذغالی در درختان بلندمازو موثر باشد. تهیه مدلهای همه گیری بیماری ذغالی نیازمند درک بهتر چگونگی اثرگذاری خصوصیات میزبان بر شدت و پراکنش این بیماری در عرصه های طبیعی است.

بیماری ذغالی, رگرسیون پواسون, زوال بلوط, نقطه مرکزی یک چهارم