ناصر نوروزی هارونی - دانشجوی دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
ضیاالدین باده یان - استادیار گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
مهرداد زرافشار - استادیار بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز

امروزه مصرف روزافزون منابع نفتی و سوخت های فسیلی در ایران و همچنین توسعه استخراج، بهره برداری و پالایش این منابع سبب افزایش حساسیت به محیط زیست و جوامع انسانی شده است. در این تحقیق عملکرد جوانه زنی بذرهای اقاقیا، ارغوان، زبان گنجشک، زیتون تلخ و آیلان توس در قالب یک طرح بلوک کاملا تصادفی با سه تکرار (هر تکرار سه گلدان) بررسی شد. شمارش جوانه زنی بذرها با توجه به میانگین زمان ظهور اندام هوایی روی خاک در گلدان ها شروع شد و این شمارش تا انتهای جوانه زنی انجام گرفت و خصوصیات رویشی اولیه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش آلودگی، بیشتر شاخص های اندازه گیری شده جوانه زنی بذر و دانهال گونه های بررسی شده کاهش یافت. تیمار خاک آلوده به ۴۰۰ گرم در کیلوگرم لجن نفتی به عنوان بالاترین سطح آلودگی نه تنها سبب کاهش سرعت و میانگین مدت زمان جوانه زنی در بذور زبان گنجشک نشد، بلکه میانگین درصد جوانه زنی (۲۱ درصد) و شاخص بنیه بذر (۹۱/۳۳ درصد) نسبت به دیگر گونه ها کمتر کاهش یافت. نتایج بررسی پاسخ رشد گونه های بررسی شده نیز نشان داد که عملکرد رشد در گونه زبان گنجشک به اندازه گونه های دیگر در شرایط آلودگی لجن نفتی کاهش نیافت، درحالی که در برخی از گونه های یررسی شده تا ۷۶ درصد در صفات رشد آنها تحت آلودگی شدید کاهش مشاهده و ثبت شد.

جوانه زنی, خرم آباد, دانهال, زیتون تلخ, لجن نفتی