خدیجه رنجبر - نویسده مسئول - کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، موسسه آموزش عالی فروردین قائمشهر، مازندران، ایران
حسین فروغی نیا - استادیار گروه حقوق، موسسه آموزش عالی فروردین قائمشهر، مازندران، ایران

«حق بر توسعه» از مصادیق نسل سوم حقوق بشر است که دارای ابعاد ملی و منطقه ای بوده و برخورداری انسان ها از مصادیق حقوق بشر هدفی است که از طریق فرایند توسعه دنبال می شود. فرایندی که به موجب آن هر فرد انسانی و همه مردم از استحقاق مشارکت در فرایند توسعه جامعه خود و بهره مندی از مواهب آن برخوردارند. در این راستا، به نظر می رسد یکی از مهم ترین این موارد، تاثیر مثبت حق بر توسعه بر محقق شدن حقوق انرژی، برخورداری از منابع و امکانات داخلی زیر ساختی از جمله فناوری هسته ای و فراوری غنی سازی اورانیوم در فرایند توسعه ملی است. با توجه به چنین رویکردی در خصوص حق بر توسعه و تامین انرژی در راستای آن، و با توجه به دغدغه جامعه بین المللی در خصوص فعالیت های هسته ای ایران، اعمال برخی فشارها و تحریم ها در قالب قطعنامه های عدیده طی سال های اخیر که به دور از منافع و ملاحظات سیاسی هم نیست، شرایطی را ایجاد کرده است که می تواند منجر به نقض حق بر توسعه ملی کشورها در چارچوب حقوق بشر گردد. نتیجه اینکه بهره مندی از انرژی هسته ای حقی عام و ذاتی است که کلیه کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران در راستای حق بر توسعه و حقوق بشر و نیز به موجب حقوق بین الملل عام از آن برخوردارند. اما ملاحظات و منافع سیاسی و نقض تعهدات بین المللی از سوی آمریکا و برخی کشورهای غربی و نیز استفاده ابزاری از شورای امنیت و سایر سازوکارهای بین المللی می تواند از مهم ترین موانع و چالش های دنیای غرب در برخورد با برنامه صلح آمیز هسته ای ایران باشد

حق بر توسعه، حقوق بشر، انرژی هسته ای، تحریم های بین المللی