فاطمه کهنسال - دانشگاه فردوسی مشهد
مرضیه فائزی - دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه تهران

کیفیت سم به عنوان مجموعه ای از ویژگی های بافت شاخی سم، شکل سم و آناتومی و فیزیولوژی ساختار داخلی سم شناخته می شود و سلامت سم به نوبه خود با تولید بافت شاخی مقاوم و با کیفیت تعیین می شود. یکپارچگی عملکردی بافت شاخی سم اساسا به تمایز مناسب، یعنی کراتینه شدن سلول های اپیدرمی سم بستگی دارد. کنترل و تعدیل کراتینه شدن اپیدرم سم توسط انواع مولکول ها و هورمون ها صورت می گیرد. این فرآیند به تامین مناسب مواد مغذی از جمله ویتامین ها، مواد معدنی و عناصر کمیاب بستگی دارد. تنظیم و کنترل تمایز و جریان مواد مغذی به سلول های اپیدرمی نقش اساسی در تعیین کیفیت و در نتیجه یکپارچگی عملکردی بافت شاخی سم دارد. کاهش عرضه مواد مغذی به سلول های اپیدرمی کراتینه کننده منجر به تولید بافت شاخی با کیفیت پایین تر و افزایش حساسیت آن به آسیب های شیمیایی، فیزیکی یا میکروبی محیط می شود. شواهد زیادی نشان می دهد که هورمون ها، ویتامین ها، مواد معدنی و عناصر کمیاب نقش مهمی در رشد طبیعی بافت شاخی سم و تشکیل صحیح کراتین دارند. افزایش فراهمی زیستی مواد معدنی کمیاب، استفاده از آنها را بهبود می بخشد و می تواند به بهبود یکپارچگی بافت های کراتینه شده کمک کند.

سم، کراتینه شدن، مواد معدنی شلاته شده، مس، روی