موانع خردورزی در قرآن کریم با نگاه روان شناختی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله اسلام و پژوهش های روان شناختی، دوره: 4، شماره: 9
  • کد COI اختصاصی: JR_UEAE-4-9_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 95
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صدیقه اجتهادی

دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی دانشکده هدی قم، قم، ایران

جعفر هوشیاری

استادیار روان شناسی، استاد همکار مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی جامعهالمصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران

علی اکبر شورورزی

کارشناسی ارشد مشاوره اسلامی مرکز تخصصی امام خمینی قم، قم، ایران

چکیده

یکی از تمایزهای ویژه انسان با سایر مخلوقات تعقل است. خردورزی در اسلام و روان شناسی دارای جایگاه ویژه ای می باشد که عدم شکوفایی و بهرمندی از آن پیامدهای زیان باری در پی خواهد داشت و شناخت موانع خردورزی یکی از گام های اساسی بهره مندی انسان از این نیروی تمایزبخش به حساب می آید. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع خردورزی در قرآن به روش کیفی تحلیل محتوی انجام شد. برای دسترسی به هدف پژوهش، آیات قرآن مرتبط با خردورزی در تفاسیر المیزان، نمونه، نور و مانند آن بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف. موانع خردورزی از منظر قرآن در سه دسته قرار می گیرد: موانع شناختی، عاطفی و رفتاری؛ ب. موانع شناختی خردورزی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: عدم توجه به ندای فطرت، خودفراموشی و باورهای خرافی؛ ج. دوستی و صمیمیت با دشمنان خدا، تعصب و لجاجت برخی از موانع عاطفی خردورزی است؛ د. گناه، عدم پایبندی به حریم و مرزها، انتخاب غلط، دنیاگرایی، توجه نکردن به نشانه های قدرت الهی، بی توجهی به مراحل خلقت و مرگ، نفاق و کتمان حقیقت، تقلید کورکورانه و بی توجهی به سرگذشت پیشینیان از موانع رفتاری خردورزی به شمار می روند.

کلیدواژه ها

خردورزی, تعقل, قرآن, روان شناسی, فطرت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.