عناصر و جزئیات وابسته به معماری دست کند روستای آب اسک، لاریجان، آمل، مازندران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی پارسه، دوره: 5، شماره: 18
  • کد COI اختصاصی: JR_RICHT-5-18_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 49
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Narges Alaei Bakhsh

PhD Student in Archeology, Department of Archeology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Research Sciences Branch, Tehran, Iran.

Yaghoub Mohammadifar

Professor, Department of Archeology, Faculty of Art and Architecture, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran.

Hossein Sarhaddi-Dadian

Associate Professor, Department of Archeology, Faculty of Art and Architecture, Zabol University, Zabol, Iran.

چکیده

معماری دست کند نیز مانند سایر شاخه های معماری، دارای خطوط ارتباطی محکمی با فرهنگ مردم و زندگی روزمره آن ها است که گرچه در نگاه اول، ساده و ابتدایی به نظر می رسد، ولی درواقع توسط مردمی ساخته شده که همه هوش و ظرفیتشان را برای ساختن آن ها به کار گرفته اند. این نوع معماری یکی از نمونه های بارز تعامل با طبیعت و یا معماری گره خورده با بستر طبیعی است. در بخش دست کند روستای آب اسک، مردمان گذشته برای رفع نیازهای روزمره خود اقدام به ایجاد عناصر معماری متنوعی در این محل کرده اند که هرکدام در شکل و شمایلی خاص در معماری این بخش نقش مهمی ایفا می کند. برخی از این عناصر در داخل فضای دست کندها (اتاق ها) و برخی در خارج از اتاق ها ایجاد شده اند. عناصر محیطی شاخصی که بر شکل پذیری کالبد روستا اثرگذار هستند، جغرافیا، امنیت، جاودانگی و دین است که عامل جغرافیا نسبت به دیگر عوامل، بیشترین تاثیر را در فرم سازه های دست کند گذارده است؛ هرچند که تاثیر دیگر عوامل را نمی توان نادیده گرفت. پژوهش حاضر درراستای پاسخ به این پرسش است که عناصر مرتبط با سبک زندگی افراد در این دست کندها چه بوده است؟ روش بررسی این پژوهش، موردی از نوع میدانی و توصیفی است و در بخش دست کند روستای آب اسک، به معرفی و تحلیل عناصر و جزئیات معماری در این دست کندها، ازجمله: پارف، ایوان، سکو، در، پنجره، رف و طاقچه، اجاق، آخور، اخیه و... پرداخته است. در پایان، این پژوهش نشان خواهد داد که مردمان گذشته این منطقه با مهارت بالا در تعامل با طبیعت توانسته اند بیش از ۱۷۰ واحد دست کند در این محل ایجاد کنند که در ۵ گروه موردمطالعه قرار گرفتند. جهت گیری نما در این مجموعه از جنوب تا شمال شرقی انجام شده که در ارتباط با بادهای منطقه و جهت تابش آفتاب، انتخاب حساب شده ای بوده است و گاهنگاری مجموعه با توجه به سفال ها و متون تاریخی، به دوران تاریخی-اسلامی قابل تاریخ گذاری است.

کلیدواژه ها

Troglodyte Architecture, Ab-e-Ask, Architectural Elements and Details, Immortality, Akhyeh., معماری دست کند, آب اسک, عناصر و جزئیات معماری, جاودانگی, اخیه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.