باورهای مبتنی بر جنسیت و ردپای آن ها در بازار کار دختران دانش آموخته: خاستگاه انتخاب ها و ترجیح ها

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات دانشگاه، دوره: 1، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JOUS-1-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 57
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیه فریدونی

استادیار گروه آینده پژوهشی و نظریه پردازی در آموزش عالی، موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران

چکیده

موضوع اشتغال زنان، همچنان که در سطح جهانی همواره موضوعی بسیار مهم و چالش برانگیز بوده است، در ایران هم از این نگاه مستثنی نیست. در حدود دو دهه گذشته، دختران بزرگ ترین مشتریان آموزش عالی در ایران شده اند، بسیاری از رشته ها ظاهری دخترانه به خود گرفته اند، بسیاری از فعالان اجتماعی زنان برای ورود زنان به بازار اشتغال تلاش کرده اند، و برخی دولت ها هم در دهه اخیر تلاش هایی در این زمینه داشته اند. با این حال، نرخ اشتغال زنان، به ویژه زنان دانش آموخته، در ایران همچنان بسیار پایین تر از آمارهای جهانی است. به نظر می رسد که عوامل مفقود دیگری وجود دارند که شاید ریشه در باورهای اجتماعی در حوزه اشتغال زنان دارند. این پژوهش، با طراحی تحقیقی در سپهر فلسفی تفسیرگرایی و با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای تماتیک، به دنبال پاسخ به این سوال اصلی است که چرا در عین افزایش آمار دختران دانش آموخته، همچنان تغییر چشمگیری در ورود آن ها به بازار کار دیده نمی شود. یافته های به دست آمده از مصاحبه با ۴۶ دختر و پسر دانش آموز دبیرستانی در معرض ورود به آموزش عالی و ۳۵ دختر دانشجو در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از ۹ استان گیلان، خراسان جنوبی، هرمزگان، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، قم، سیستان و بلوچستان و کردستان نشان می دهند که هنجارهای مبتنی بر جنسیت برای تعریف نقش و مسئولیت های زنان، به ویژه در حوزه اشتغال، جایگاه جدی در میان باور مشارکت کنندگان دانش آموز داشته اند. از سوی دیگر، دختران دانشجو هم به اشتغال به عنوان کالای زینتی نگاه می کنند و مهم ترین نقش دانشگاه را در فراهم آوردن امکان حضور و بروز اجتماعی خود جست وجو می کنند که به آن ها نظام ارزشی جدید مبتنی بر استقلال فکری می دهد. هم راستا با نظریه گری بکر، باورهای مبتنی بر جنسیت و نگاه دختران به مفهوم اشتغال و نقش دانشگاه، نقش جدی در شکل گرفتن ذائقه ها یا رجحان های کارفرمایان و حتی کارکنان بازی می کنند و می توانند به جدا ماندن دختران دانش آموخته از بازار کار منتهی شوند.

کلیدواژه ها

بازار کار زنان, کلیشه های جنسیتی, گرایش به تبعیض, رجحان های کارفرمایان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.