مناسبات جنسیتی در ذهنیت دانشجویان دانشگاه های‎ ‎شهر تهران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات دانشگاه، دوره: 1، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JOUS-1-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 71
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خدیجه کشاورز

استادیار جامعه شناسی، گروه مطالعات زنان، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، تهران، ایران

چکیده

موضوع این پژوهش فهم ذهنیت دانشجویان نسبت به مناسبات جنسیتی است و چارچوب مفهومی آن از نظریه های نظم جنسیتی کانل و سلطه مذکر بوردیو اخذ شده است. داده های پژوهش با رویکرد کیفی و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۳۲ دانشجوی دختر و پسر در سه دانشگاه تهران، امیرکبیر و الزهرا واقع در شهر تهران جمع آوری و با روش تحلیل مضمون بررسی شدند. تحلیل مضمون مصاحبه های انجام شده ۱۱ مضمون فرعی و ۳ مضمون اصلی را آشکار کرد و نشان داد که دانشجویان در زمینه مناسبات جنسیتی، سه رویکرد متمایز دارند. گروه اول تبعیض جنسیتی را کم اهمیت می دانند و نابرابری جنسیتی را برمبنای تفاوت طبیعی توجیه می کنند و با ارزش های مردسالارانه تبانی کرده و از مسئولیت کمتر زنان در برخی حوزه ها رضایت دارند؛ گروه دوم، که بخش بزرگی از مشارکت کنندگان این تحقیق را تشکیل می دهند، به تبعیض جنسیتی حساس بودند. در میان این گروه، بیشتر دانشجویان دختر در زندگی خانوادگی و از کودکی تجربه زیسته ای مبتنی بر تبعیض داشتند یا با ورود به دانشگاه و بازار کار، با تبعیض جنسیتی مواجه شده بودند. بیشتر دانشجویان مرد این گروه نیز از امتیازات مردانه خود آگاه بودند. گروه سوم اقلیتی از زنان و مردان مشارکت کننده در پژوهش بودند که همچون گروه دوم، به تبعیض جنسیتی حساس بودند و در جهت کاهش آن تلاش می کردند. آن ها با فعالیت در انجمن های دانشگاه یا نوشتن در نشریات دانشجویی و ... برای برابری حقوقی زنان و مردان تلاش می کردند. با وجود این، ناامیدی نسبت به تغییر قوانین حتی در میان این کنشگران نیز مشهود است و در مواردی به سرخوردگی و تصمیم به مهاجرت آن ها منجر شده است. اغلب مشارکت کنندگان از نقش مثبت دانشگاه در تحولات ذهنیتی خود، به ویژه در حوزه مناسبات جنسیتی، گفته اند؛ اما دانشگاه بیشتر بستر تعاملات دانشجویی برای تغییر را فراهم می کند تا عاملیتی برای تغییر ارزش ها و نگرش های دانشجویان داشته باشد.

کلیدواژه ها

مناسبات جنسیتی, تبعیض جنسیتی, دانشجویان, کنشگر زندگی خود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.