تحلیل روند بلندمدت و بررسی رابطه بین سری های اقلیمی و هیدرولوژیکی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد ایلام)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه ترویج و توسعه آبخیزداری، دوره: 9، شماره: 33
  • کد COI اختصاصی: JR_WMJI-9-33_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 114
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صادق عباسی

کارشناس ارشد آبخیزداری، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام

نورالدین رستمی

دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، نویسنده مسئول،

چکیده

بارندگی و دبی از مهم ترین پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژی هستند که پیش بینی رفتار آن ها جهت مدیریت منابع آبی اهمیت ویژه ای دارد. در این پژوهش، روند پارامترهای بارش، دمای حداکثر، حداقل و متوسط و دبی در بازه زمانی ۳۰ ساله در ایستگاه شهر ایلام و ایستگاه گل­گل مورد بررسی قرار گرفت. از آزمون های من-کندال و سن جهت تعیین روند و از آزمون پتیت جهت تعیین نقطه شکست استفاده شد. جهت بررسی رابطه بین دبی و بارش، شاخص خشکسالی SPI و SDI محاسبه و سپس رابطه آن ها در ۶ بازه زمانی ۳، ۶، ۹، ۱۲، ۲۴ و ۴۸ ماهه به روش همبستگی پیرسون تعیین گردید. نتایج نشان داد که روند بارندگی در برخی از ماه ها افزایش و برخی ماه های دیگر کاهشی است. روند میانگین دما و میانگین دمای حداکثر در اکثر ماه ها صعودی ولی روند میانگین دمای حداقل، غالبا نزولی است. روند دبی در اکثر ماه ها نزولی می باشد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین شاخص خشکسالی SPI و SDI همبستگی معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج آزمون پتیت، زمان تغییر متغیرها اوایل دهه ۸۰ می باشد و شکست در سری زمانی دبی بیش تر از بارش است که نشان می دهد در کنار عوامل اقلیمی، عوامل انسانی در آبدهی حوزه موثر بوده اند.

کلیدواژه ها

آزمون پتیت, آزمون من- کندال, تخمین گر شیب سن, شاخص SPI, همبستگی پیرسون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.