معصومه سبزی - گروه مدیریت مناطق بیابانی و آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

یکی از روش های زیستی تثبیت شن های روان و احیای اراضی بیابانی، نهال کاری در عرصه های لخت و بدون پوشش با گونه های مناسب و مقاوم به شرایط خشک است. با توجه به اهمیت طرح های احیاء زیستی، این تحقیق به منظور بررسی تاثیر کاشت گونه سمر (Prosopis juliflora) بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. بدین منظور سه منطقه شاهد، زیر ­تاج­پوشش (زیر­اشکوب) و فواصل بین تاج­پوشش (بین اشکوب) انتخاب شد. نتایج تحقیق نشان داد که اثر کاشت گونه سمر بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک معنی دار است. حداکثر میزان ماده آلی مربوط به منطقه زیر­اشکوب (۲۲/۵ درصد)، بیش­ترین ظرفیت تبادل کاتیونی مربوط به منطقه بین اشکوب (۷۵/۹۸ درصد)، بیش­ترین میزان شوری مربوط به منطقه بین­ اشکوب (۳۴/۱ دسی­ زیمنس بر متر) و بیش ترین میزان اسیدیته خاک مربوط به منطقه شاهد (۳۸/۱۰) بود. نتایج تعیین بافت خاک، نشان از تغییر بافت خاک از شنی ریز (Fine Sand) در منطقه شاهد به شنی ­رسی لومی (Sandy clay loam) در منطقه بین­اشکوب و لومی (Loam)  در منطقه زیر­اشکوب طی پنج سال بود. نتایج کلی این تحقیق بیان گر آن است که اجرای عملیات زیستی از طریق کاشت گونه سمر نقش مهمی در بهبود ویژگی های خاک و مهار فرسایش بادی منطقه مطالعاتی داشت.

بیابان زدایی, سمر, فرسایش بادی, کنترل