تعیین مناطق مناسب برای احداث سدهای زیرزمینی کوچک به منظور تغذیه و کنترل آبدهی قنوات با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره: 7، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMS-7-22_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 49
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مسعود عشقی زاده

نادر نورا

چکیده

قنات یک سامانه استخراج آب بصورت دایم است و این یکی از معایب اصلی آن است. سد های زیرزمینی یک روش ساده و کاربردی برای جمع آوری و ذخیره سازی آب در مناطق خشک و نیمه خشک می باشند. در این مطالعه بمنظور تعیین محل های مناسب احداث سدهای زیرزمینی بر روی قنات از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. این مطالعه موردی بر روی قنوات یکی از زیرحوزه های کلات شهرستان گناباد انجام گرفت. در روش ارایه شده، ابتدا با تلفیق لایه های محدوده های گسلی و سنگ شناسی، بستر آبرفتی، شیب، مناطق مسکونی و قنوات در محیط GIS، ۳۷ درصد طول قنوات حوزه به عنوان بازه های دارای توان اولیه جهت احداث سد زیرزمینی تعیین گردید. سپس با ترسیم تغییرات ارتفاع سطح بستر، ارتفاع کف کوره قنات، ارتفاع سنگ بستر، عرض بستر و عمق آبرفت در ۱۲ بازه مناسب تعیین شده، ۸ محل پیشنهادی جهت احداث سد زیرزمینی بر روی قنوات مشخص شد. در مرحله بعد به کمک معرفی نمایانه جدیدی به نام نمایانه ظرفیت آبرفتی، از بین نقاط پیشنهادی محل های مناسب جهت احداث سد زیرزمینی بر روی قنات تعیین گردید. سپس جهت تعیین بهترین نقطه و اولویت بندی نقاط مناسب، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و قضاوت کارشناسی استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی قادر است با درنظرگرفتن معیارهای کمی و کیفی درنظرگرفته شده برای احداث سدهای زیرزمینی بر روی قنات، محل های مناسب برای این منظور را تعیین نماید.

کلیدواژه ها

Qanat, Underground dam, AHP, Kalat watershed of Gonabad, قنات، سد زیرزمینی، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، حوزه آبخیز کلات گناباد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.