مدل سازی تولید رواناب و رسوب با استفاده از خصوصیات هیدروژئومورفولوژیک در حوزه آبخیز سامیان، استان اردبیل

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره: 12، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMS-12-43_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 48
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد گلشن

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources Universirty

عطااله کاویان

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources Universirty

اباذر اسمعلی

Mohaghegh Ardebili University

الان دی زیگلر

National University of Singapore

چکیده

تولید رواناب و هدررفت خاک از مسائل مهم مدیریت منابع آب می باشند که منجر به مشکلاتی در بهره برداری از تاسیسات آبی و سدها می شوند. حجم رواناب، شدت فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز به طور قابل توجهی به ویژگی های هیدروژئومورفولوژیک منطقه بستگی دارد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی رابطه ویژگی های هیدروژئومورفولوژیک و تولید رواناب و رسوب در بالادست ایستگاه هیدرومتری سامیان با مساحت ۴۲۱۵۷ هکتار انجام شده است. برای این منظور حوضه بالادست ایستگاه سامیان همراه با ۱۹ زیرحوضه دیگر تعیین و مشخصات مربوط به هر حوضه در ۶ گروه و ۷۶ پارامتر مستقل تهیه شد. با استفاده از ماتریس همبستگی، روش خوشه بندیWard  و روش PCA پارامترهای انتخابی برای ورود به مدل سازی در سه مقیاس انتخاب شدند که ۷۲ معادله برای برآورد رواناب و رسوب به دست آمد. همچنین به منظور ارزیابی معادلات به دست آمده، نمایه های آماری نش-ساتکلیف (NS)، ضریب تبیین (R۲) و ریشه خطای مطلق (RMSE) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که معادلات در سطح کل حوزه آبخیز با ضریب NS بین ۹۵/۰ تا ۹۹/۰ و ضریب R۲ بین ۹۷/۰ تا ۹۹/۰ از بیشترین دقت برخوردار می باشند. همچنین معادلات حاصل از پارامترهای انتخابی به روش PCA نسبت به روش خوشه بندی دارای دقت بالایی هستند. با توجه به اهمیت تعیین مقدار رواناب و رسوب برای مدیریت حوزه های آبخیز، در مناطق فاقد آمار می توان با دقت قابل قبولی از روش مدل سازی منطقه‎ای برای برآورد مقدار رواناب و رسوب استفاده کرد.

کلیدواژه ها

Regional model, Physiography, Estimation, PCA, Ward, مدل منطقه ای, فیزیوگرافی, تخمین, PCA, Ward

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.