پژوهش تطبیقی صفت رذیله خشم در ایران و هند باستان بر مبنای شاهنامه و مثنوی معنوی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ایرانشناسی، دوره: 13، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JISUT-13-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 73
نویسندگان
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران تهران، ایران
چکیده
بحث از فضایل و رذایل اخلاقی از جمله اندیشه های مشترک در باورهای اخلاقی و عارفانه ایران و هند باستان است. براساس اندیشه دوگانه باوری صفات رذیله ناشی از نیروهای شر و تاریکی است و صفات نیک متاثر از نیروهای خیر و روشنی است. پرهیز از صفات رذیله، به ویژه صفت رذیله خشم، در این اندیشه مشترک و نمود آن در آثار ایران و هند باستان تاکید شده است. در شاهنامه نبرد این دو نیروی خیر و شر در شخصیت های داستان ها و سخنان فردوسی دیده می شود. در مثنوی نیز در وجود انسان نبرد نیکی و بدی جریان دارد. در این پژوهش، صفت رذیله خشم در ایران و هند باستان بر مبنای شاهنامه و مثنوی، با روش تطبیقی و تحلیلی، بررسی شده است. در این بررسی، خشم در دو مفهوم دیو خشم و صفت رذیله خشم به کار رفته است. انسان با این صفت ناپسند خشم از گروه نیکی و روشنی دور و به گروه اهریمنی و تاریکی نزدیک می شود. بنابراین، با تحلیل شواهدی از آثار نشان داده ایم که فردوسی و مولوی، دو شاعر بزرگ دوره اسلامی، این مفاهیم اندیشه باستانی ایران و هند را در شاهنامه و مثنوی به خوبی متجلی کرده اند و به تداوم فرهنگ کهن آریایی خویش پای بند بوده اند.کلیدواژه ها
صفت رذیله, خشم, ایران باستان, هند باستان, شاهنامه, مثنویاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.