علیرضا شاکری - گروه پژوهش زمین شناسی نفت، پژوهشکده علوم زمین، پردیس توسعه صنایع بالادستی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
سمیه پرهام - گروه پژوهش زمین شناسی نفت، پژوهشکده علوم زمین، پردیس توسعه صنایع بالادستی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
کتایون رضایی پرتو - گروه پژوهش زمین شناسی نفت، پژوهشکده علوم زمین، پردیس توسعه صنایع بالادستی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

سازند سورمه یکی از سازندهای مخزنی عمده در خلیج فارس است. در این پژوهش، رخساره ها، محیط های رسوبی و فرآیندهای دیاژنتیکی موثر بر این سازند در یکی از میادین موجود در خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت زون بندی مخزن انجام گردید. مطالعه رسوب شناسی مغزه ها و مقاطع نازک ۳ حلقه چاه از این میدان منجر به شناسایی ۸ رخساره شده است. این رخساره ها در چهار کمربند رخساره ای سوپراتایدال، پهنه جزرومدی، لاگون و تپه های سدی زیرآبی نهشته شده اند که در یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ هم شیب و در شرایط آب و هوایی گرم و خشک ته نشست یافته اند. فرآیندهای دیاژنتیکی موثر بر این رسوبات شامل میکریتی شدن، دولومیتی شدن، نئومورفیسم، فشردگی، سیمانی شدن و انحلال است. از میان این فرآیندها دولومیتی شدن و انحلال تاثیر مثبت و سیمانی شدن (به ویژه سیمان انیدریتی) و فشردگی تاثیر منفی بر کیفیت مخزنی داشته اند. براساس داده های سنگ شناسی، رخساره ها و داده های تخلخل و تراوایی، ۶ گروه سنگی در این توالی شناسایی شده است. تلفیق داده های مذکور، منجر به تفکیک ۷ زون مخزنی در این توالی گردید که هر کدام نشان دهنده یک چرخه به سمت بالا کم عمق شونده است. هر زون از یک لایه دولومیت با کیفیت مخزنی متوسط تا عالی تشکیل شده که توسط یک لایه انیدریتی پوشیده شده که نقش لایه غیرمخزنی یا سدی دارد. بر این اساس، سنگ شناسی، رخساره و دیاژنز به ترتیب از عوامل اصلی کنترل کننده مخزن در در توالی مورد مطالعه است

خلیج فارس, سازند عرب, محیط رسوبی, رخساره ها, دیاژنز, زون بندی مخزن