تلفیق آنالیز مورفومتریک و پوشش سطحی به منظور ارزیابی حساسیت فرسایش خاک در حوضه آبخیز لواسانات با روش COPRAS
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره: 13، شماره: 46
- کد COI اختصاصی: JR_JWMS-13-46_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 39
نویسندگان
دانشگاه تربیت مدرس
esfahan university
tehran
kharazmi
urmia
چکیده
فرسایش خاک یکی از مهمترین معضلات محیطی درسراسر جهان می باشد. در این پژوهش پارامترهای مورفومتریک به همراه کلاس های پوشش سطحی زمین به منظور ارزیابی حساسیت فرسایش خاک در زیرحوضه های حوضه لواسانات مورد استفاده قرار گرفته است. داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل مدل رقومی ASTER با قدرت تفکیک ۳۰ متر به منظور استخراج شبکه زهکشی و داده های Landsat۸ (OLI/TIRS) با قدرت تفکیک ۳۰ متر به منظور تولید اطلاعات پوشش سطحی. در پژوهش حاضر ۱۵ پارامترهای مرفومتریک با استفاده از شبکه زهکشی تولید شده از ASTER DEM با استفاده از Arc Hydro و ویژگی های فیزیوگرافی زیرحوزه ها استخراج گردید. در ابتدا به منظور تعیین مناسب جهت و انباشتگی جریان حفره های مدل رقومی شناسایی و پرگردید. از آستانه سلولی ۱۰۰ برای استخراج شبکه زهکشی استفاده شد. به منظور رتبه بندی آبراهه ها نیز از روش استرالر استفاده گردید. رتبه بندی فرسایش پذیری زیرحوزه ها با استفاده از پارامترهای مرفومتریک و روش COPRAS نشان داد که زیرحوزه های ۱۲، ۲ و ۱ به ترتیب با کسب کمترین امتیازات (۰۹۸/۰، ۰۹۵/۰، و ۰۸۸/۰) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش از خود نشان داده اند. به منظور اولویت بندی زیرحوزه ها بر اساس پوشش سطحی، درصد هر یک از کلاس های پوشش سطحی در هر یک از زیرحوزه ها محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از رتبه بندی زیرحوزه ها بر اساس پوشش سطحی، زیرحوزه های ۳، ۲ و ۱ با کمترین امتیازات (۲۳۴/۰، ۲۱۳/۰، و ۱۶۴/۰) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش خاک داشته اند. نتایج حاصل از ترکیب پارامترهای مرفومتریک و پوشش سطحی نشان داد که زیرحوزه های ۱۲، ۲ و ۱ با کمترین امتیازات (۱۶۶/۰، ۱۵۴/۰، و ۱۲۶/۰) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش داشته اند و به منظور اجرای اقدامات حفاظت آب و خاک باید در اولویت قرار گیرند. استراتژی های توصیه شده عبارتند از اقدامات کنترل سیلاب مانند ساخت سدهای کنترلی، تغییر الگوی کاربری اراضی، کشت گیاهان محافظ خاک و کنترل چرای حیوانات می باشد.کلیدواژه ها
Erodibility, prioritization, land cover, morphometry, COPRAS model, lavasanat watershed., فرسایش پذیری, اولویت بندی, پوشش سطحی, مورفومتری, مدل کوپراس, حوضه لواسانات.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.