پیدایش جهان از دیدگاه علامه سید محمدحسین طباطبایی و استیون هاوکینگ
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه فلسفه دین، دوره: 20، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JPHT-20-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 59
نویسندگان
گروه دانشکده الهیات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
گروه کلام اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده
مقاله حاضر با هدف تبیین موضوع پیدایش جهان از دیدگاه دو اندیشمند برجسته معاصر دین و علم، علامه سید محمدحسین طباطبایی و استیون هاوکینگ، به روش توصیفی تحلیلی و تطبیقی نگارش یافته است. علامه طباطبایی با دو رویکرد تفسیر وحیانی و شناخت عقلی عوالم سهگانه وجود (عقل، مثال، ماده) را معلول خداوند و عالم مادی را حادث علی و زمانی دانسته است. همچنین به آغاز زمانی داشتن جهان طبیعت اشاره دارد. هاوکینگ با رویکرد صرفا علمی و تجربی در دو دوران فکری خود (هاوکینگ متقدم و متاخر) به این موضوع پرداخته است. هاوکینگ متقدم با توجه به رویکرد کلاسیکی نسبیت عام و رویداد انفجار بزرگ از پیدایش فضا و زمان جهان کنونی و امکان وجود خالق سخن گفته است. اما هاوکینگ متاخر با توجه به قانون گرانش و مکانیک کوانتومی پیدایش جهان را از «هیچ»، یعنی روند خلق بدون مقدمه و ناظم هوشمند، کافی دانسته و برای اثبات آن در پی نظریهای موسوم به M (نظریه همه چیز) است. در این دیدگاه، جهان خودبسنده و بینیاز از خالق است و آغاز و پایانی برای آن متصور نیست. از برآیند این دو دیدگاه میتوان گفت یافتههای علمی بر بنیان تجربه و در نتیجه در معرض آزمون، حدس، احتمال، و خطا قرار دارند و نمیتوانند درباره آفرینش جهان دیدگاهی یقینی داشته باشند. افزون بر این دانشمندان فیزیک و کیهان شناسی به دیدگاه هاوکینگ در این مورد نقدهای جدی وارد کرده اند. در حالی که گزارههای دینی درباره آفرینش جهان برخاسته از وحی و مصون از هر گونه خطا و اشتباه است و از عقل منطقی نیز بهره میگیرد. از این رو به واقعیت نزدیکتر است که در مقاله بیان خواهد شد.کلیدواژه ها
استیون هاوکینگ, آیات قرآن, پیدایش جهان, علامه طباطبایی, کیهانشناسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.