ارزیابی گسترش شهری و تاثیر آن بر شکل گیری فقر شهری (مورد: شهر ارومیه)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، دوره: 10، شماره: 37
- کد COI اختصاصی: JR_SHAHR-10-37_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 94
نویسندگان
استادیار، گروه مطالعات محیطی، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)، تهران، ایران
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
استادیار، گروه مطالعات محیطی، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)،تهران، ایران
چکیده
در چند دهه اخیر شهر ارومیه به مانند دیگر شهرهای بزرگ ایران رشد شهری شتابان داشته است. یکی از مهم ترین اثرات این رشد شتابان گسترش سریع شهر ارومیه بوده است. بخش بزرگی از این گسترش توسط مهاجران مناطق روستایی بوده است که مشکلات مبدا را نیز به همراه خود به شهر آورده اند. حال این تحقیق به دنبال اثبات این فرض است که بین گسترش شهری و شکل گیری خوشه های فقر رابطه معناداری وجود دارد. در رابطه با فقر شهری و تحلیل فضایی آن مطالعات زیادی انجام شده است، اما در ارتباط با گسترش شهر و ارتباط آن بر شکل گیری خوشه های فقر شهری مطالعات کمتری انجام شده است. ازاین رو این پژوهش با انتخاب شهر ارومیه به عنوان نمونه موردی در جستجوی ارزیابی رابطه گسترش شهر ارومیه و توزیع خوشه های فقر شهری است. در این پژوهش وضعیت فقر شهری در دوره های مختلف توسعه شهری در طول صد سال اخیر بررسی می شود. در این راستا، روش های مختلف برای تحلیل اثر گسترش شهری بر فقر شهری و تهیه اطلاعات مکانی مورد نیاز برای تصمیم گیری بهتر آمیخته شده است. در مرحله اول ۲۱ شاخص در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی انتخاب و برای ارزیابی فقر شهری در سطح بلوک های آماری از یک روش پیشنهادی استفاده شده است. در نهایت گسترش شهر از سال ۱۳۱۱ تا ۱۴۰۱ در ۸ دوره توسعه استخراج شده است و وضعیت فقر شهری در هر دوره توسعه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که خوشه های فقر شهری همگام با گسترش شهر شکل گرفته است. بیشترین افزایش فقر شهری در بعد کالبدی مربوط به دوره ۱۳۸۳تا ۱۴۰۱ با مقدار ۲۱ درصد، در بعد اجتماعی با مقدار۱۰ درصد در دوره ۱۳۶۶-۱۳۷۳و در بعد اقتصادی مربوط به دوره ۱۳۵۴- ۱۳۶۶ با مقدار ۶ درصد بوده است. همچنین بیشترین افزایش شاخص کل فقر شهری با مقدار۲۹ درصد مربوط به دوره ۱۴۰۱-۱۳۸۳ است. نتایج رگرسیون خطی نشان می دهد که بین گسترش شهری و شکل گیری خوشه های فقر شهری رابطه مستقیم وجود دارد و به طور کلی گسترش شهری ۳۷ درصد از شکل گیری فقر شهری را تبیین می کندکلیدواژه ها
گسترش شهری, فقر, تحلیل فضایی, ارومیهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.