بررسی موانع مشارکت جوامع محلی در فرایند اجرای پروژه های آبخیزداری و منابع طبیعی، حوزه آبخیز آرپاچای، استان زنجان
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 15، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-15-4_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 134
نویسندگان
استادیار بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
مقدمه از جمله مشکلات مهم در فرایند اجرا و نگهداری پروژه های آبخیزداری و منابع طبیعی، عدم مشارکت و همکاری موثر آبخیزنشینان است. بر این اساس، توجه به عوامل بازدارنده و همچنین، شناسایی راهکارهای تقویت مشارکت جوامع محلی در فرایند اجرای پروژه های آبخیزداری و منابع طبیعی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. این پژوهش، با هدف شناخت ویژگی های اجتماعی-اقتصادی جوامع محلی، شناسایی شاخص های موثر بر کاهش موانع و افزایش مشارکت مردمی در اجرای طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری، شناخت انتظارات و نیازهای جامعه محلی و در نهایت، ارائه راهکارهای علمی و فنی با هدف افزایش میزان مشارکت مردمی، در منطقه پایلوت آرپاچای شهرستان زنجان انجام شده است. مواد و روش ها در این پژوهش، چهار شاخص تاثیرگذار اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، طبیعی و مدیریتی، با ۴۰ زیرشاخص تعیین و دسته بندی شدند. اطلاعات لازم به صورت پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و نشست های متعدد با افراد جامعه و خبرگان محلی، جمع آوری شد. برای تعیین حجم نمونه از رابطه کوکران، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. همچنین، برای بررسی روایی پرسشنامه از آلفای کرون باخ، از تحلیل عاملی به منظور کاهش و دسته بندی متغیرهای تاثیرگذار بر عدم مشارکت مردم در پروژه های آبخیزداری، استفاده شد. نتایج و بحث نتایج نشان داد که شش عامل در مجموع به میزان ۶۴.۴ درصد، از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند و متغیر آموزش و اطلاع رسانی در سطح محلی، به عنوان موثرترین عامل شناخته شد که ۲۹.۷۹ درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کرد. پس از آن، عوامل بهبود درآمد و معیشت روستاییان با ۱۹.۲۴ درصد، تنوع فعالیت های اقتصادی و بهبود عملکرد با ۱۸.۹۳ درصد، تقویت اقتصاد محلی با ۱۳.۹۲ درصد، مدیریت طرح های آبخیزداری با ۱۱.۳۴ درصد و مدیریت منابع طبیعی با ۴.۳ درصد، به ترتیب در اولویت دوم تا ششم قرار گرفتند. نتیجه گیری در مجموع، می توان این گونه بیان کرد، نبود اطلاع و آگاهی جامعه محلی از جنبه ها و منافع مثبت اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و فنی حاصل از اجرای پروژه های منابع طبیعی و آبخیزداری در محدوده زیست و تولید آن ها، یکی از موانع مهم در عدم مشارکت و محقق نشدن اهداف پیش بینی شده در اجرای پروژه های آبخیزداری و منابع طبیعی در محدوده مورد مطالعه است. بر این اساس، توجه و تاکید بر موضوع اعتمادسازی و افزایش میزان اعتماد اجتماعی، به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، در فرایند اجرا و موفقیت پروژه ها، نقش بسزایی دارد.کلیدواژه ها
اجتماعی, اقتصادی, تحلیل عاملی, جوامع محلی, فنی, مدیریت جامع آبخیز, مدیریتیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.