عبدالباسط عثمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
منصور سهرابی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد گروه زراعت مهاباد ایران
خسرو محمدی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج گروه زراعت سنندج ایران

به منظور بررسی اثر نیتروژن و تلقیح ریزوبیوم بر روی عملکرد و خصوصیات زراعی نخود رقم پیروز در شرایط دیم، آزمایشی در سال زراعی 1388-1389 د رمزرعه نساره علیا واقع در استان کردستان -شهرستان دیواندره اجرا شد. این تحقیق به صورت فاکتوریل د رقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار انجام گرفت. چهار سطح 0 و 15 و 30 و 45 کیلوگرم نیتروژن خالص (N) در هکتار و دو سطح تلقیح بذر با باکتری و عدم تلقیح بذر (A) تیمارهای مورد بررسی بودند . نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (1878 کیلو گرم درهکتار) و کمترین عملکرد دانه (828 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب از تیمارهای ) N2A1 مصرف 30 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و تلقیح بذر با باکتری N0A2 و ( عدم مصرف نیتروژن و عدم تلقیح بذر با باکتری) بدست آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح نیتروژن بر عملکرد دانه و وزن هزار دانه در سطح 0/05 معنی دار میباشد. و اثر سطوح تلقیح و یل عدم تلقیح بذر بر عملکرد دانه، ارتفاع بوته و درصد نیتروژن خاک در سطح 0/01 و بر عملکرد بیوماس و تعداد دانه در غلاف در سطح 0/05 معنی دار است. اثر متقابل سطوح نیتروژن و تلقیح بذر تنها بر روی وزن هزار دانه در سطح 0/05 معنی دار شد.

باکتری ریزوبیوم، تلقیح بذر، نخود رقم پیروز، نیتروژن