شناسایی و تبیین عوامل موثر بر آمایش سکونتگاه های روستایی با رویکرد توسعه پایدار فضایی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان دلفان)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله روستا و توسعه پایدار فضا، دوره: 4، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_RVT-4-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 40
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی خدادادی

دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مهدی پورطاهری

استاد، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

عباس شکری

کارشناس ارشد، جهاد کشاورزی شهرستان دلفان، دلفان، ایران

هادی نیازی

دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

توسعه پایدار فضایی، علاوه بر لحاظ عوامل کلی توسعه، جنبه­های اکولوژکی، برابری، یکپارچگی، سازگاری و محدودیت­های زیست­محیطی را نیز در بر می­گیرد. این رویکرد سعی دارد با پدیده عدم تعادل­های منطقه­ای برخورد کرده و راهکارهای مناسب را برای تحقق توسعه متوازن و پایدار در سطح سرزمین، ارائه نماید. هدف از پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل آمایش فضاهای روستایی با تاکید بر توسعه پایدار فضایی در روستاهای دلفان بوده است. فرآیند روش­شناسی حاکم بر این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و روش پژوهش توصیفی_تحلیلی است. روش گردآوری داده­ها و اطلاعات به صورت کتابخانه­ای و اسنادی است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از ابزار علت و معلولی دیماتل استفاده شده. که به شیوه پنل خبرگان انجام گرفته. یافته­ها حاکی از آن است که آمایش فضایی روستاهای دلفان نه بر اساس شاخصه­های راهبردی توسعه پایدار فضایی، بلکه شکل یافته­ای عواملی چون: حاکمیت تفکر اقتصادی(۱۷/۱)، و کالبدی-زیرساختی(۶۷/۰) بعنوان تاثیرگذارترین، و برابری و یکپارچگی(۷۵/۰- و ۷۴/۰-) بعنوان تاثیرپذیرترین عوامل بوده است. لذا آمایش این سکونتگاه­ها در چارچوب توسعه پایدار، خصوصا توسعه پایدار فضایی نبوده است. به این معنا که اصل میان­رشته­ای و فرارشته­ای(عنصر مردم و مکان) که شاکه­ای راهبردی توسعه پایدار فضایی است، را شامل نمی­شود. این امر موجب عدم تعادل و توازن فضایی روستاهای این شهرستان شده است. در پایان پیشنهاداتی چون: اصلاح ساختار ذهنی و اجرایی مسئولان از توجه صرف به ابعاد کلی توسعه، به لحاظ عوامل برابری، یکپارچگی، سازگاری و محدودیت­های زیست­محیطی موجود؛ رد دیدگاه­های توسعه روستایی از دید صرفا اقتصادی و کالبدی؛ و غیره ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها

آمایش سرزمین, فضاهای روستایی, توسعه پایدار فضایی, دیماتل, دلفان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.