مجید و لدخانی - کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه تهران
محسن نوش زادی مطلق - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران

پدیده ربوی بودن قرارداد ها یکی از مواردی است که با توجه به مبحث ربای معاملی بسیار مورد توجه پژوهشگران اقتصادی قرار گرفته است تا جایی که در سالیان اخیر در مورد بسیاری از ابزارهای مالی که در بازار های مالی مورد اسنفاد قرار میگیرد پژوهش های کاملی صورت گرفته است تا بتوان از این طریق به ربوی بودن شروط مندرج و کارکرد آنان پی برد و در صورت نیاز نمونه اسلامی برای آن ها ارائه گردد. مبحث شرط نیز در فقه یک بحث کامل با جزئیات کامل است که باید با شناخت دقیق انواع آن اقدام به بررسی شروط قراردادها نمود تا به درستی تشخیص داد کدام شرط زمینه ساز فساد و بطلان اصل قرارداد است . در اینن پژوهش که با روش کتابخانه ای و با عنایت به نظرات صاحب نظران عرصه اقتصاد اسلامی تالیف گردیده است در ابتدا مفهوم ربا و انواع ان بررسی و سپس با بیان دلایل مختلف حرمت آن بررسی می گردد. بعد آن مفهوم شرط و انواع آن بررسی و در اخر قرارداد مشارکت مدنی بانک مرکزی به عنوان یکی از مصادیق مورد بررسی قرار میگیرد. نتیجه حاصل از این پژوهش بدین شرح است که ربای معاملی مانند ربای قرض مورد پذیرش فقها میباشدو باید در بررسی عقود مختلف در سیسم مالی نسبت به حرمت آن دقت کافی نمود. همچنین شرط مخالف مقتضادی عقد در برخی عقود مانند قرارداد مشارکت مدنی بانک مرکزی سبب بطلان اصل قرارداد نیز ممکن است گردد و به همین خاطر باید در تهیه نمونه اسلامی و فقهی قراردادها نسبت به شروط نیز علاوه بر اصل ساختار قرارداد دقت کافی نمود.

ربا – ربای معاملی_ عقد _ قرارداد مشارکت _ شرط