تاملی بر حج گزاری ایرانیان در قرن های دهم و یازدهم با تاکید بر روابط صفویان و عثمانیان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ، دوره: 14، شماره: 54
  • کد COI اختصاصی: JR_HISTO-14-54_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 151
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا فلاحتی

دانشجوی دکتری الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران . alirezafalahati۴@yahoo.com

شهربانو دلبری

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران. Tarikh_۲۰۰۳@yahoo.com

اردشیر اسدبیگی

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران. Jafar.asadbeigi@gmail.com

چکیده

با روی کار آمدن صفویان(۹۰۷-۱۱۳۵ه.‎ق)و فراگیر شدن تشیع در ایران، دوران منازعه و اختلاف شدید با عثمانیان سنی مذهب(۱۲۹۹-۱۹۲۲م/۶۹۸-۱۳۴۰ه.ق) آغاز گردید. یکی از مسائلی که همواره زمینه دشمنی دو کشور را تشدید می‎نمود، مساله حج و نحوه برخورد عثمانیان با حجاج ایران بود. از آنجا که سرزمین حجاز تحت سیطره عثمانیان بود و حجاج ایران برای عزیمت به حج می‎بایست از قلمرو آنان عبور می‎کردند، در طی مسیر و در سرزمین حجاز، با دشواری‎های بسیاری مواجه می‎شدند. به گونه‎ای که حتی گاهی از انجام حج منع می‎شدند. در این دوره، اختلاف این دو دولت، حج را به عرصه اختلاف میان شیعه و سنی تبدیل کرده بود. هر دو دولت تلاش داشتند تا با تکیه بر مساله حج از این مراسم مذهبی بهره‎برداری سیاسی کنند. در این پژوهش با بهره‎جستن از روش توصیفی تحلیلی، به بررسی چگونگی حج ایرانیان با تاکید بر روابط صفویان و عثمانیان پرداخته می‎شود و به این مساله پاسخ داده می‎شود که آیا روابط این دو دولت بر حج‎گزاری ایرانیان تاثیر داشته یا فریضه حج ورای کشمکش‎های سیاسی و مذهبی انجام می‎شده است؟یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد که حج‎گزاری ایرانیان در قرن‎های دهم و یازدهم تحتالشعاع روابط سیاسی صفویان و عثمانیان بوده‎است.

کلیدواژه ها

«حج», «ایرانیان», «قرن دهم و یازدهم», «صفویان», «عثمانیان»

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.