ارزیابی مقاومت و ارتباط اجزای میکرو-مرفولوژیکی ریشه ارقام دیم گندم نان به نماتد سیستی غلات Heterodera filipjevi

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: نشریه زراعت دیم ایران، دوره: 6، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IDAJ-6-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 75
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه معتمدی

دانشجوی دکتری، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

عیدی بازگیر

گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

مهدی نصر اصفهانی

بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

مصطفی درویش نیا

گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

نماتد سیستی غلات از مهم­ترین نماتدهای خسارت­زای گندم و جو در جهان می باشند. گونه Heterodera filipjevi دارای پراکنش وسیعی در مزارع غلات کشور است. در این مطالعه، تاثیر گونه فوق روی ۱۳ رقم گندم دیم کشوری و نیز اجزای میکرو- مورفولوژیکی ریشه در گلخانه و مزرعه بررسی شد. مطالعات ریخت­شناسی و ریخت­سنجی و هم­چنین، مشخصات مولکولی شناسایی گونه H. filipjevi را تایید نمود. شاخص­های تعداد سیست، تخم و لارو سن دوم، فاکتور تولیدمثل و اجزای آناتومیکی ریشه ارقام گندم مبنای تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط گلخانه، کمترین میزان سیست شیری در هر گیاه مربوط به رقم زاگرس با میانگین ۷۵/۱ عدد و کمترین میزان تخم و لارو و فاکتور تولید مثل مربوط به رقم کوهدشت با میانگین ۳۲/۱ و ۲۶/۰ عدد در گرم خاک بود. نتایج حاصله، ارقام مربوطه را بر اساس میزان حساسیت و مقاومت به نماتد سیستی، در دوطیف، مقاوم و حساس قرار داد. در شرایط مزرعه، کمترین میزان سیست، مربوط به رقم زاگرس با میانگین ۳۳/۱۸۵ عدد در ۲۰۰ گرم خاک بود. کمترین میزان تخم و لارو و فاکتور تولید مثل مربوط به رقم کوهدشت با میانگین عدد ۷۶/۳ و ۶۸/۰ درگرم خاک بود. در رابطه با مطالعه اجزای ریشه، بیشترین ضخامت کوتیکول، پریدرم و پارانشیم به ترتیب مربوط به رقم رصد با میانگین ۱۲، رقم کریم ۳۳ و رقم رصد ۳۳/۴۱ میکرومتر وکمترین آن، به ترتیب مربوط به رقم کریم ۶۷/۶، ریژاو ۳۳/۱۹ و رقم آفتاب ۲۳ میکرومتر بود. تجزیه ی خوشه ای نیز ارقام موردآزمون را دررابطه با صفات مورد بررسی،کماکان به دو دسته متفاوت گروهبندی نمودکه با نتایج آزمون دانکن نیز تشابه نزدیکی داشته و همخوانی قابل توجه­ی نشان داد.

کلیدواژه ها

آناتومی ریشه, ارقام, گندم, مقاومت, نماتد سیستی غلات, Heterodera filipjevi

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.