مهدی کاظمی
شهریار زارع

حکمرانی خوب دارای ویژگی هایی چون حاکمیت قانون و توجه به مردم، پاسخگویی ، عدالت جویی ، اجماع محوری، مشارکت جویی ، اثربخشی و از همه مهم تر شفافیت امور در نظامهای حکومتی است . شفافیت یکی از ابزارهای اصلی مبارزه با فساد محسوب می شود و به عنوان راهکاری عملی در استراتژیهای مقابله با فساد موردتوجه حکومت ها و مطالبه شهروندان قرار گرفته است . وجود شفافیت ازسویی باعث حفظ مشروعیت و مقبولیت نظام سیاسی می شود و از سوی دیگر می تواند از فساد حکومت ها جلوگیری کند. این مقاله در تلاش است با رویکردی نوین ، ضمن بررسی شاخص های شفافیت در حکمرانی خوب به مطابقت این شاخص ها با قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات در جمهوری اسلامی ایران پرداخته و با دید کلان و جامع نگر به بررسی موضوع شفافیت در مقام عمل بپردازد. در همین راستا مشخص شد در جمهوری اسلامی ایران هم در قانون اساسی و هم در قوانین و مقررات عادی به شفافیت در امور مختلف اشارهشده و ازلحاظ نظری هیچ گونه نقصی در جمهوری اسلامی ایران در این زمینه وجود ندارد. از طرفی ازآنجاکه پاسخگویی باعث شفافیت امور می گردد با پاسخگویی مقامات و کارگزاران به نهادهای حکومتی و رسمی مانند سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات و سازمان حسابرسی ، شفافیت لازم برای این نهادهای نظارتی هم ایجاد می گردد. همچنین به رغم وضع قانون و مقررات در زمینه های مرتبط با حقوق شهروندان، اطلاعات پیش بینی شده در مقررات ازجمله قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و قانون ارتقای سلامت اداری و مقابله با فساد و منشور حقوق شهروندی در مقام عمل شفافیت لازم و مورد انتظار و منطبق بر حکمرانی خوب وجود ندارد و قوانین وضع شده به درستی و به طور کامل اجرا نمی شوند.

شفافیت ، حکمرانی خوب، نظام جمهوری اسلامی ایران، مقابله با فساد