Nasim Rasouli
Fazlollah Ahmadi - Department of Nursing, School of Medicine, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
Seyyed Masoud Nabavi
Ebrahim Haji-Zadeh

هدف: بیماری مولتیپل اسکلروزیس جزء بیماریهای شایع دمیلینیزاسیون سیستم عصبی مرکزی میباشد. عوارض ناشی از بیماری مولتیپلاسکلروزیس می تواند اثر مخربی بر ایفای نقش و وضعیت شغلی این بیماران و در نتیجه کیفیت زندگی آنان داشته باشد. از جمله این عوارض شایع خستگی است، لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر به کارگیری تکنیک های حفظ انرژی بر میزان خستگی این مددجویان انجام شده است.  روش بررسی: نمونه های این پژوهش نیمه تجربی را سی و نه مددجوی زن مبتلا به بیماری مولتیپلاسکلروزیس به صورت نمونه های در دسترس تشکیل می دادند. مطالعه به صورت قبل و بعد و به مدت سه ماه انجام شد. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه سنجش شدت خستگی و چک لیست های خودگزارش دهی و مداخله شامل دو قسمت بود: بخش اول آموزش و نمایش و بخش دوم آموزش رفتارهای حفظ انرژی که با روش سخنرانی به همراه پرسش و پاسخ و همچنین استفاده از پمفلت های آموزشی انجام شد. سپس خستگی سه مرحله، قبل از مداخله، یک ونیم ماه بعد از مداخله و سه ماه پس از مداخله بررسی و نیز همراه سایر اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها مورد تجزیه و تحلیل و آنالیز واریانس قرار گرفت. یافته ها: میانگین خستگی نمونه های پژوهش قبل از انجام مداخله ۵/۳۶ بود که پس از ۱/۵ ماه از انجام مداخله به ۴/۹۷ کاهش یافت و اختلاف این دو مرحله معنی دار می باشد (P>۰/۰۰۱). میانگین خستگی بعد از ۳ ماه از انجام مداخله به ۴/۵۸ رسید که اختلاف بین مرحله قبل و ۳ ماه بعد و مرحله ۱/۵ ماه و ۳ ماه نیز با P>۰/۰۰۱ معنی دار می باشد. مقایسه میزان خستگی هر سه مرحله از طریق آنالیز واریانس نیز نشان دهنده اختلاف معنی دار می باشد (P>۰/۰۰۱). نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که اجرای تکنیک های حفظ انرژی در مبتلایان به بیماری مولتیپل اسکلروزیس موجب کاهش میزان خستگی می شود. بنابراین بکارگیری این روش غیردارویی می تواند مفید بوده و به راحتی توسط بیماران مورد استفاده قرار گیرد.

Multiple sclerosis, Fatigue, Energy saving technique, Demyelization, مولتیپل اسکلروزیس, خستگی, تکنیک های حفظ انرژی, دمیلینیزاسیون