فهیمه نوروز زاده قالهر - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی و تکنولوزی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
میثم شهبازی - استادیار، گروه مدیریت صنعتی و تکنولوزی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
تورج کریمی - دانشیار، گروه مدیریت صنعتی و تکنولوزی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
عادل آذر - استاد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سمیرا فرزام - دکتری مهندسی شیمی، دانشکده علم و صنعت ایران، مدیریت تامین و توزیع، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، تهران، ایران.

سیستم توزیع فرآورده های نفتی به عنوان آخرین بخش از زنجیره تامین نفت و حلقه اتصال به بازار مصرف سوخت است. اهمیت تاب آور بودن آن به دلیل گسترده بودن این زنجیره، عدم قطعیت بازار، ماهیت خطرآفرینی و اشتعال زائی و نقش حیاتی آن در جریان جابجایی بار و مسافر در سطح کشور می باشد. در این پژوهش مدل سازی تاب آوری با نرم افزار شی ء گرای انی لاجیک و ترکیب شبیه سازی عامل بنیان و سیستم اطلاعات جغرافیائی(GIS) صورت گرفته و ۴ عامل جایگاه سوخت، انبار اصلی، انبار جایگزین و ناوگان حمل و نقل تعریف شد. شناخت فرایند توزیع و جمع آوری داده های واقعی در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در منطقه قم صورت گرفت. با مرور ادبیات و استفاده از نظرات متخصصین صنعت نفت، شاخص های سنجش تاب آوری تدوین شد؛ الگوی تقاضا و جریان ورود به انبار توسط تابع چگالی احتمالی مثلثی مدل سازی شده و روابط و رفتار بین عامل ها با زبان برنامه نویسی جاوا تعریف شده است. سه سناریو کاهش تعداد ناوگان حمل و نقل، کاهش ظرفیت انبار اصلی و زمان دریافت سفارش جهت سنجش اثر اختلال بر تاب آوری سیستم، تعریف و نتایج آن با شرایط واقعی مقایسه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد با کاهش ۴ برابری زمان سفارش نسبت به میزان موجودی جایگاه های سوخت، میزان فروش از دست رفته بیش از ۹ برابر افزایش یافته است. . در حقیقت سناریوی سوم بسیار چشمگیرتر از دو سناریوی دیگر در اثرگذاری بر تاب آوری بوده و اهمیت زمان دریافت سفارش نسبت به میزان موجودی جایگاه سوخت، در افزایش تاب آوری سیستم توزیع را نشان می دهد.

تاب آوری, سیستم توزیع, فرآورده های نفتی, شبیه سازی چند عاملی, سیستم اطلاعات جغرافیائی(GIS)