فرزاد فردین - دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران
بهزاد ثانی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران
پیام معاونی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران
غلامرضا افشارمنش - دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، گروه زراعت، جیرفت، ایران
حمید مظفری - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران

هدف: مهم ترین چالش در بخش کشاورزی این استان کمبود علوفه می باشد. این آزمایش به منظور ارزیابی اثر کم آبیاری بر خصوصیات زراعی ارقام سورگوم علوفه ای در استان کرمان به صورت کرت های خرد شده نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج در دو سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ اجرا شد. روش پژوهش: تنش خشکی به عنوان عامل عمودی در چهار سطح شاهد شامل بدون تنش (آبیاری پس از ۸۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)، تنش ملایم (آبیاری پس از ۱۱۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)، متوسط (آبیاری پس از ۱۴۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و شدید (آبیاری پس از ۱۸۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و چهار رقم سورگوم علوفه ای شامل اسپیدفید، شوگرگریز، جامبو و پگاه به عنوان عامل افقی بودند. یافته ها: بیش ترین عملکرد علوفه تر تحت شرایط بدون تنش (شاهد) به میزان ۶۰/۱۲۱ و ۷۹/۱۱۸ تن در هکتار به ترتیب در ارقام اسپیدفید و پگاه مشاهده شد. هم چنین ارقام اسپیدفید و پگاه بیشترین عملکرد علوفه خشک را تحت شرایط بدون تنش (شاهد) به میزان ۵۰/۲۲ و ۶۹/۲۰ تن در هکتار داشتند. هم چنین بیش ترین عملکرد علوفه خشک در تنش خشکی ملایم در ارقام پگاه و اسپیدفید (با میانگین ۳۰/۱۵ و ۸۸/۱۴ تن در هکتار)، تنش خشکی متوسط در رقم پگاه (۱۲/۱۱ تن در هکتار) و تنش خشکی شدید در رقم اسپیدفید (۴۲/۷ تن در هکتار) مشاهده شد. نتیجه گیری: براساس شاخص های MP و STI نیز رقم های اسپیدفید و پگاه با میانگین عملکرد علوفه خشک بالاتر بعنوان مناسب ترین ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی در منطقه جیرفت استان کرمان انتخاب شدند.

اسپیدفید, علوفه تر, علوفه خشک, کم آبیاری