معصومه اکبری - کارشناس ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک، ایران
مهدی خدایی مطلق - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
علیرضا شایسته فر - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک، ایران
سید مهدی طالبی - دانشیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک ایران

کنه­ها ناقل عوامل عفونت زا به  انسان­ها و حیوانات و ناقل بیماری هایی انگلی و ویروسی همچون تب خونریزی دهنده کریمه کنگو هستند. هدف از این مطالعه شناسایی صفات مورفومتریک با ارزش برای افتراق گونه­های راسته­ی Ixodida با استفاده از روش های مورفوبیومتریک است. برای این منظور ۱۸۶ عدد کنه از خانواده آرگازیده که متعلق به دو جنس آرگاس و اورنیتودوروس، شامل گونه­های Argas persicus، A. reflexus و Ornithodoros lahorensis شناسایی شدند. ۴۱۳ عدد کنه نیز از خانواده ایکسودیده که متعلق به سه جنس و پنج گونه شامل Rhipicephalus sanguineus، R. turanicus، Hyalomma anatolicum، H. asiaticum،Haemaphysalis sulcata  جمع آوری و با استفاده از چندین کلید شناسایی معتبر تشخیص داده شدند. بررسی میزان تنوع گونه­ای و فراوانی کنه­ها­ی دامی در همه گروه سنی و از هر دو جنس در نشخوار کنندگان شامل گاو، گوسفند و بز نیز انجام شد. برای این منظور، ۲۰ ایستگاه در منطقه مشهد میقان انتخاب و نمونه­گیری به صورت ماهیانه و در طول یک سال از فروردین ماه تا اسفندماه ۱۳۹۵ انجام شد. در مجموع تعداد ۱۸ پارامتر مورفوبیومتری با استفاده از استریومیکروسکوپ، تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده­ها پس از کدگذاری به روش PCA و با استفاده از  نرم افزارSPSS  (نسخه ۱۶) مورد تحلیل و با استفاده از نرم افزار MVSP به روش­های UPGMA،PCO  و PCA  آنالیز و سپس درختچه و نمودار مربوطه رسم شد. در آنالیز PCA صفات مورفوبیومتری در مجموع چهار مولفه به­دست آمد که ۹۱ درصد کل واریانس را توجیه نمود. آزمون تحلیل واریانس یک طرفه اختلاف معنی داری را در بین بیشتر صفات با یکدیگر نشان داد.

اراک, بررسی مورفومتری, راسته پس استیگمایان