اعظم مکی پور - کارشناس ارشد، زیست جانوری- بیوسیستماتیک، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، خوزستان، ایران
اشرف جزایری - استادیار، زیست شناسی دریا، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، خوزستان، ایران
اسماعیل داراب پور - استادیار، میکروبیولوژی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، خوزستان، ایران

گونه­های مختلف ماهی به­علت اختلاف در کیفیت و کمیت پروتئین­ها و آنزیم­های موجود در موکوس دارای، فعالیت ضدباکتریایی متنوعی هستند. ماهی Boleophthalmus dussumieri  یکی از گونه­های گلخورک است که طبق مطالعات گذشته از خور موسی گزارش شده است. با توجه به این که تاکنون مطالعه­ای در زمینه فعالیت ضدمیکروبی موکوس این گونه گزارش نشده است، بنابراین هدف این پژوهش بررسی اثر ضدباکتریایی موکوس ماهی B. dussumieri علیه سه سویه باکتری استاندارد (Escherichia coli (ATCC ۲۵۹۲۲)، Acinetobacter baumannii (ATCC BAA-۷۴۷)، Bacillus subtillis (ATTC ۶۶۳۳)) و سه  سویه باکتری کلینیکی (Escherichia coli، Acinetobacter baumannii، Bacillus anthracis) بود. بعد از تهیه عصاره آبی موکوس، اثر ضدباکتریایی آن در چهار غلظت ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰   میلی گرم بر میلی لیتر به روش انتشار دیسک بررسی شد. داده­ها با استفاده از نرم­افزار ۲۱ SPSS  و آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.  نتایج نشان داد که تمامی باکتری ها نسبت به عصاره موکوس حساس بودند و هاله عدم رشد بین باکتری های مختلف دارای اختلاف معنی­دار (۰۵/۰P<) بود. هم چنین مشخص شد که باکتری های گرم­مثبت با میانگین هاله عدم رشد ۱۲ میلی­متر نسبت به باکتری های گرم ­منفی با میانگین هاله عدم رشد ۹ میلی­متر حساسیت بیش تری در برابر عصاره موکوس پوست ماهی B. dussumieri  نشان دادند. نتیجه­های این پژوهش نشان داد که موکوس پوست ماهی Boleophthalmus dussumieri  دارای اثر ضدمیکروبی بوده و قابلیت حذف عامل­های بیماری­زا  در شرایط آزمایشگاهی را دارد.

گلخورک, خور موسی, فعالیت ضدمیکروبی, موکوس, Boleophthalmus dussumieri.