فائزه فاطمی - دانشیار، پژوهشکده مواد و سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران .
رضا حاجی حسینی - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، تهران، ایران
عباس گل بداق - دانشجوی دکتری، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، تهران، ایران
ابولفضل دادخواه - استادیار گروه بیوشیمی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد قم، ایران

چکیدهسپسیس، یکی از شایع ترین علل مرگ­ومیر در میان بیماران تحت مراقبت های ویژه در سرتاسر جهان است. با توجه به عوارض ناشی از مصرف داروهای ضد التهابی، جایگزینی ترکیبات طبیعی در درمان سپسیس پیشنهاد می شود. تاثیر ترکیب آب فاقد دوتریوم (DDW) با اسانس گل محمدی بر روی پارامترهای دخیل در آسیب اکسیداتیو و بیان ژن سیکلواکسیژناز-۲ (COX-۲) در بافت ریه مورد مطالعه قرار گرفت. ۱۰۰ موش صحرایی به­طور تصادفی به ۵ گروه شامل گروه کنترل منفی (LAP)، گروه شاهد (CLP)، دو گروه تیمار ترکیب آب فاقد دوتریوم و اسانس گل محمدی (DDW۱۵+EO و DDW۳۰+EO) و گروه کنترل مثبت ایندومتاسین (IND) تقسیم شدند. سپس، سطوح فاکتورهای دخیل در استرس اکسیداتیو و بیان ژن COX-۲ در پلاسما و بافت ریه اندازه گیری شدند. سپسیس موجب کاهش سطوح آنتی اکسیدانت کل (FRAP) و گلوتاتیون (GSH) و افزایش میزان پراکسیداسیون لیپیدها (LP) و بیان ژن COX-۲ شده است، اما تیمار موش های صحرایی با ترکیب آب فاقد دوتریوم و اسانس گل محمدی به اندازه ایندومتاسین، در تعدیل سطوح این پارامترها موثر بوده است، بطوریکه سبب افزایش سطوح FRAP و GSH و کاهش سطوح LP و بیان ژن  COX-۲گردیده است. مطالعات پاتولوژی نیز نتایج بیوشیمیایی را تایید کرد. این مطالعه نشان می­دهد که سپسیس موجب آسیب اکسیداتیو بافت ریه شده، اما کاربرد ترکیبات طبیعی چون آب فاقد دوتریوم و اسانس گل محمدی با تاثیر بر روی پارامترهای استرس اکسیداتیو و آنتی اکسیدانی می تواند در جلوگیری از این آسیب ها موثر باشد.

آب فاقد دوتریوم, اسانس گل محمدی, ریه, سپسیس, ضد التهابی