حمید درویش نیا - عضو هیات علمی، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۳۶۹۷-۱۹۳۹۵ تهران، ایران

دوزیستان به دلیل تغذیه از حشرات، در تعادل و کنترل زیستی آفات کشاورزی اکوسیستم­های مختلف اهمیت بسزایی دارند. علیرغم اهمیت این گروه، سیستماتیک و تنوع زیستی آنها کمتر شناخته شده است. هدف از این تحقیق، که در سال­ ۹۳ انجام گرفت، شناسایی دوزیستان شهرستان تالش، بررسی رژیم غذایی آنها و نقش این موجودات در کنترل زیستی آفات می­باشد. بدین منظور ۴۰۷ نمونه دوزیست از ایستگاه­های مختلف با دست و یا با کمک تور جمع­آوری گردید. اغلب نمونه­ها پس از عکسبرداری، شناسایی و تخلیه محتویات معده (به روش Stomach flushing) رها شدند و تعداد معدودی از نمونه­ها  پس از بیهوش کردن، در فرمالین ۱۰% تثبیت و در آزمایشگاه دانشگاه پیام­نور مرکز تالش نگهداری گردیدند. در این تحقیق ۵ گونه مربوط به ۳ جنس از ۳ خانواده دوزیستان شناسایی گردید. بررسی محتویات معده نمونه­ها نشان داد که حشرات (با ۱۵ راسته) و در بین آنها، راسته بال غشائیان (Hymenoptera) دارای بیشترین مشاهده در محتویات معده دوزیستان بود. نتایج نشان داد که شهرستان تالش به دلیل شرایط اقلیمی مناسب و دارا بودن منابع آبی فراوان دارای تنوع بالای دوزیست بوده و با تشابه محتویات معده دوزیستان و آفات کشاورزی گزارش شده از مزارع، دوزیستان می­توانند به عنوان ابزاری سودمند برای کنترل زیستی آفات کشاورزی و به عنوان جایگزین مناسب سموم شیمیایی باشند که  اثرات منفی کمی بر اکوسیستم منطقه دارند.

دوزیست, آفات کشاورزی, Stomach flushing, حشرات, کنترل زیستی